Bản án đáp ứng yêu cầu của vợ chồng Trung Nguyên như thế nào?
Chiều 10/4, bà Lê Hoàng Diệp Thảo gửi đơn kháng cáo đến TAND Cấp cao tại TP.HCM. Trong đơn, bà Thảo kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm và bày tỏ nguyện vọng đoàn tụ với ông Đặng Lê Nguyên Vũ, đề nghị toà phúc thẩm xét xử lại.
Bên cạnh đó, ông Vũ cũng kháng cáo, yêu cầu chia các tài sản theo tỷ lệ ông 70%, bà Thảo 30%.
Trước đó, tại phiên tòa chiều 27/3, HĐXX tuyên cho vợ chồng "vua cà phê" Trung Nguyên ly hôn. Bà Thảo được quyền nuôi 4 người con, ông Vũ có nghĩa vụ cấp dưỡng 10 tỷ đồng/năm cho 4 đứa tính từ năm 2013 đến khi chúng trưởng thành. Ông Vũ có quyền chăm sóc, giáo dục con chưa thành niên; có quyền yêu cầu Tòa án thay đổi người nuôi con nếu có đủ điều kiện.
Ngoài ra ông Vũ được quản lý tài sản đất và gắn liền với đất tương đương 6 bất động sản trị giá 350 tỷ; bà Thảo được giao quyền sử dụng đất và gắn liền với đất gồm 7 bất động sản trị giá 375 tỷ.
Chia theo tỷ lệ 6:4
Tòa phân xử cho ông Vũ nhận 60% tài sản, bà Thảo nhận về 40%. HĐXX nhận định theo nguyên tắc tài sản chia đôi khi ly hôn nhưng có tính đến các yếu tố hoàn cảnh của gia đình, vợ chồng, công sức đóng góp của mỗi người trong việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung.
HĐXX xét thấy ông Vũ và gia đình đã sáng tạo ra thương hiệu cà phê Trung Nguyên nhờ vào tiền bán nhà của bố mẹ và tiền vay mượn. Tập đoàn Trung Nguyên thành lập trên cơ sở HTX cà phê Trung Nguyên. Trong thời gian thành lập đến nay ông Vũ giữ chức danh chủ tịch HĐQT. Những năm sau đó thay đổi tên gọi và bổ sung ngành nghề kinh doanh.
“Quá trình duy trì, phát triển khối tài sản này, ông Vũ luôn là người giữ chức danh chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc công ty. Ngoài ra, khi thành lập các công ty thuộc tập đoàn, số vốn góp của ông Vũ bao giờ cũng nhiều hơn của bà Thảo. Đây chính là căn cứ để đánh giá công sức của ai nhiều hơn trong việc hình thành khối tài sản chung của vợ chồng”, quan điểm của HĐXX nêu.
Bên cạnh đó, tòa cho rằng việc chia tài sản trong hôn nhân phải đảm bảo lợi ích bên đang hoạt động sản xuất kinh doanh, cần tiếp tục được sản xuất kinh doanh. Căn cứ vào báo cáo kiểm toán, tổng lợi nhuận sau thuế của Tập đoàn Trung Nguyên những năm qua đều duy trì phát triển ở 650 tỷ đồng trở lên. Mặc dù kiện cáo ảnh hưởng nhưng công ty vẫn phát triển. Tòa xét thấy phải chia cho ông Vũ nhiều hơn nhưng vẫn phải đảm bảo cho công sức bà Thảo. Do đó, tòa chia cho ông Vũ 60%, bà Thảo 40%.
Bà Thảo được nhận 40% tài sản nhưng phải giao cổ phần Trung Nguyên cho ông Vũ và ông sẽ thanh toán lại cho bà bằng tiền. 1.764 tỷ trong tài khoản bà Thảo mà theo xác minh hiện chỉ còn hơn 1,3 tỷ được xem là tài sản chung nên sẽ được cấn trừ. Tổng cộng bà chủ King Coffee được nhận từ ông Vũ hơn 1.200 tỷ.
Tranh cãi phán quyết giao cổ phần Trung Nguyên
Sau khi tòa tuyên buộc bà Thảo giao hết cổ phần ở Trung Nguyên cho ông Vũ và nhận lại bằng số tiền hơn 1.200 tỷ, có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh phán quyết này.
Luật sư Trần Thu Nam (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng việc tước bỏ quyền cổ đông sáng lập của bà Lê Hoàng Diệp Thảo trong Trung Nguyên là trái luật và lạm quyền (xét xử HN&GĐ kiêm luôn xét xử kinh doanh thương mại).
Các chuyên gia pháp lý nêu quan điểm tòa chỉ có thể phân chia giá trị tài sản của cổ phần được định giá thành tiền, chứ không thể tước quyền sở hữu cổ phần của một bên và giao hết cho bên còn lại sở hữu.
Vì như thế là không đảm bảo quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu cổ phần của cổ đông theo quy định của Hiến pháp và pháp luật doanh nghiệp, pháp luật dân sự.
Còn nếu chỉ đơn giản cho rằng cổ phần là một loại tài sản chung thuần túy có thể phân chia thì sau khi phân chia theo tỷ lệ 60:40, mỗi bên vẫn nắm giữ số cổ phần tương ứng với tỷ lệ phân chia trong các công ty. Sau đó, các bên có quyền chuyển nhượng, tặng số cổ phần này cho bên kia hoặc người khác thì đó là quyền của các bên, hay nói đúng hơn là quyền của cổ đông theo quy định của luật Doanh nghiệp.
Việc HĐXX vụ ly hôn của vợ chồng chủ Trung Nguyên áp dụng Điều 64 luật Hôn nhân Gia đình, giao Trung Nguyên cho ông Vũ, tước quyền cổ đông sáng lập của bà Lê Hoàng Diệp Thảo bị cho là áp dụng sai nguyên tắc của luật, vượt quá thẩm quyền xét xử việc chia tài sản chung của vợ chồng.
Nhầm án phí
HĐXX tòa sơ thẩm công bố án phí mà vợ chồng "vua cà phê" phải nộp lên đến con số hơn 80 tỷ đồng. Cụ thể, bà Thảo phải chịu án phí ly hôn 300.000 đồng; án phí cho phần tài sản 34,2 tỷ đồng; ông Vũ phải đóng 48,7 tỷ án phí tài sản.
Cấn trừ vào tiền đã tạm ứng trước đó, HĐXX thông báo bà Thảo phải nộp thêm 32,6 tỷ, ông Vũ phải nộp hơn 47,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau đó chủ tọa Nguyễn Văn Xuân xác nhận đọc nhầm. Khi ban hành bản án sơ thẩm, tòa đã đính chính thành con số chính xác.
Theo đó, án phí bà Thảo phải nộp sau khi được đính chính là 3,4 tỷ đồng, được cấn trừ vào số tiền tạm ứng án phí mà bà đã nộp trước đó là hơn 1 tỷ đồng. Do vậy, số tiền án phí mà nguyên đơn phải nộp thêm là 2,3 tỷ.
Án phí ông Vũ phải nộp sau khi đính chính là 4,97 tỷ, được cấn trừ vào tiền tạm ứng án phí đã nộp trước đó là 1,31 tỷ. Do đó, số tiền án phí mà ông Vũ phải nộp thêm là 3,66 tỷ.
Theo Hoài Thanh (Tri Thức Trực Tuyến)