Tại sao chúng ta hay thấy hình khuôn mặt trong những đồ vật vô tri?

Hành vi nhận thức này phổ biến đến nỗi các nhà khoa học phải đặt cho nó một cái tên: "Face pareidolia". Các nhà khoa học đã xác định được một khu vực trong não bộ gọi là Fusiform face area (FFA) chuyên có chức năng nhận dạng khuôn mặt. Họ chứng minh điều đo bằng cách đưa các tình nguyện viên vào máy chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) và lần lượt chiếu cho họ xem một loạt các hình vẽ.

Khi đến các hình vẽ khuôn mặt thật, FFA mất 130 mili giây để được kích hoạt trong não bộ, giúp tình nguyện viên nhận biết đó là một khuôn mặt. Với các hình vẽ tựa khuôn mặt, FFA mất một chút lâu hơn, nhưng cũng chỉ 165 mili giây để sáng lên trên màn hình fMRI. Còn các hình vẽ không có dạng khuôn mặt, FFA không được kích hoạt.

Quan sát sự phát triển của khu vực FFA trong não bộ, các nhà khoa học nhận thấy nó kém phát triển ở trẻ em nhưng sẽ phát triển đầy đủ khi chúng ta đến tuổi vị thành niên. Mặc dù vậy, trẻ sơ sinh ngay từ 3 tháng tuổi đã có thể nhận biết các khuôn mặt khác nhau và đặc biệt thấy gần gũi với khuôn mặt của mẹ.

Một giả thuyết đặt ra, đó là khu vực FFA và chức năng nhận biết khuôn mặt sẽ cho phép trẻ sơ sinh bám lấy mẹ mình và những người khác xung quanh để có được thức ăn. Ở thời kỳ đó, thị giác của trẻ chưa phát triển hoàn toàn nên chỉ có thể lờ mờ thấy các mẫu hình khuôn mặt.

Chính sự nhận diện không đầy đủ này đã gieo mầm cho "Face pareidolia" khiến chúng ra có thể tưởng tượng ra một khuôn mặt dù đó không hẳn là các khuôn mặt thật.

"Mô hình cơ bản chứa các đặc điểm xác định khuôn mặt người (thường là hai mắt và một miệng) là thứ mà bộ não của chúng ta đặc biệt chú ý đến. Chính nó đã thu hút sự chú ý của chúng ta đến các vật thể khơi gợi Face pareidolia", Colin Palmer một nhà thần kinh học đến từ Đại học New South Wales (UNSW) cho biết.

"Nhưng nhận thức khuôn mặt không chỉ là nhận biết sự hiện diện của một khuôn mặt. Chúng ta còn cần nhận ra người đó là ai và đọc thông tin từ khuôn mặt của họ, chẳng hạn như liệu họ có đang chú ý đến chúng ta hay không, và liệu họ đang vui hay đang buồn".

Nhu cầu nhận diện này thúc đẩy vùng FFA trong não bộ phát triển và hoàn thiện ở tuổi vị thành niên. Đến tuổi này, việc nhận biết được khuôn mặt với các trạng thái khác nhau sẽ đem lại lợi thế tiến hóa, Palmer nói. Chẳng hạn, một người có thể biết người đối diện là một kẻ lạ mặt hay kẻ thù đang giận dữ với mình, anh ta có thể sẵn sàng đối phó hoặc chạy trốn mối đe dọa đó để tồn tại.

Dung (Nguoiduatin.vn)