Gan giống như một ‘máy lọc máu’ của cơ thể. Gan thực hiện hàng tỷ nhiệm vụ quan trọng trong suốt cuộc đời và một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là lọc chất độc khỏi máu, theo trang web dinh dưỡng Mỹ Eat This, Not That!.
Mọi thứ bạn hấp thụ qua đường tiêu hóa đều được xử lý và lọc qua gan. Gần như mỗi ml máu trong cơ thể bạn đều đi qua gan; gan phân hủy và làm sạch các hóa chất, chất dinh dưỡng, thuốc, rượu và các chất độc khác trong máu trước khi máu chảy khắp cơ thể bạn.
Nếu gan không thực hiện chức năng đó một cách tối ưu, cơ thể bạn sẽ bị ngập trong chất độc - và những gì bạn uống có thể có tác động rất lớn. Sau đây là những loại đồ uống hại gan nhất và lý do chúng có thể gây hại cho cơ quan quan trọng này, theo Eat This, Not That!.
2 đồ uống hại gan nhất
Đồ uống có cồn
Không có gì ngạc nhiên ở đây. Hầu hết mọi người đều hiểu rằng uống nhiều rượu có thể gây ra bệnh xơ gan do rượu, khi đó mô gan khỏe mạnh bị thay thế bằng mô sẹo và cuối cùng có thể dẫn đến tử vong hoặc phải ghép gan để sống.
Nhưng tổn thương không xảy ra trong một sớm một chiều. Theo hệ thống y tế Mỹ Johns Hopkins Medicine, người uống rượu trải qua nhiều giai đoạn tiền thân của tổn thương gan. Các giai đoạn chính là tích tụ mỡ bên trong tế bào gan (gọi là gan nhiễm mỡ) và tình trạng viêm cấp tính (gọi là viêm gan do rượu) dẫn đến chết tế bào gan và sẹo. Xơ gan là giai đoạn cuối cực kỳ nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ. Vào thời điểm đó, gan bị sẹo đến mức giống như một ống chân không bị tắc nghẽn - máu không thể chảy qua được.
"Hầu như bất kỳ ai uống nhiều rượu ngay cả sau một đêm cũng sẽ bị gan nhiễm mỡ ở một mức độ nào đó, các giọt mỡ trong gan khiến gan không hoạt động tốt", bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa Rockford Yapp, tại Bệnh viện Advocate Good Samaritan, Mỹ, cho biết.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ định nghĩa uống nhiều rượu là 15 ly trở lên mỗi tuần đối với nam giới và 8 ly trở lên mỗi tuần đối với phụ nữ. Một ly được quy ước là 1 chai bia 350 ml, 1 ly rượu vang 150 ml hoặc 1 ly rượu mạnh 45 ml.
Tin tốt là gan nhiễm mỡ có thể phục hồi; nếu bạn ngừng uống rượu, mỡ trong gan sẽ dần biến mất. Nhưng đồ uống có cồn không phải là đồ uống duy nhất có hại với gan. Còn nhiều loại đồ uống khác cũng có thể gây hại.
Nước ngọt và các loại đồ uống có đường khác
Nếu bạn là người quan tâm đến sức khỏe, bạn có thể biết rõ rằng đồ uống có đường là yếu tố lớn nhất góp phần gây ra tình trạng béo phì. Nhưng bạn có biết rằng nước ngọt, đồ uống thể thao, nước ép có đường… có thể làm tăng lượng mỡ tích tụ trong gan? Quá nhiều đường và xi-rô ngô từ những loại đồ uống ngọt này sẽ được gan chuyển hóa thành mỡ. Sau đó, lượng mỡ dư thừa đó được lưu trữ trong các tế bào gan, một tình trạng được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), ảnh hưởng đến 30% người trưởng thành ở Hoa Kỳ, theo Tạp chí Gan học.
Tạp chí Y học Quốc tế gọi NAFLD là "mối lo ngại chính của sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới".
Tiến sĩ Waqas Mahmood, bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Pennsylvania, Mỹ, cho biết: "Trong số tất cả các loại thực phẩm có đường, uống nước ngọt có đường là tệ nhất khi nói đến việc gây hại cho gan. Uống nước ngọt thường xuyên cũng có liên quan chặt chẽ đến đường huyết cao, béo phì, bệnh tim, bệnh gút, chứng mất trí, các vấn đề về răng, tiểu đường và thậm chí là ung thư theo nhiều nghiên cứu khác nhau".
Trên thực tế, béo phì và tiểu đường loại 2 được cho là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, theo Học viện Tiêu hóa Hoa Kỳ. Ước tính khoảng hai phần ba người lớn béo phì và một nửa trẻ em béo phì bị gan nhiễm mỡ.
Còn cà phê thì sao?
Tác động của cà phê với gan còn phụ thuộc vào cách bạn uống. Cà phê cơ bản có thể có lợi cho gan. Cà phê thông thường chứa nhiều catechin, một loại chất chống oxy hóa cũng có trong trà xanh, và các polyphenol hữu ích khác. Nghiên cứu cho thấy cà phê có thể bảo vệ chống lại một số dạng ung thư, bao gồm cả ung thư gan. Ví dụ, một phân tích tổng hợp trên tạp chí Gastroenterology phát hiện ra rằng uống thêm 2 tách cà phê mỗi ngày có liên quan đến việc giảm 43% nguy cơ mắc ung thư gan.
Nhưng nếu bạn uống cà phê rất ngọt, thì việc này có thể gây hại như nước ngọt. Ngoài ra, một số đồ uống được gọi là ‘đồ uống cà phê’ nhưng thành phần lại giống đồ uống có ga hơn, chỉ có một lượng nhỏ cà phê, theo chuyên gia dinh dưỡng Mỹ Trista Best.
Do đó, bạn sẽ bảo vệ gan của mình bằng cách tránh đồ uống có đường và hạn chế tối đa các loại thực phẩm chế biến sẵn có thể gây béo phì.
Tóm lại, các chuyên gia đều khuyên mọi người hãy để gan thực hiện công việc giải độc tuyệt vời của nó và đừng ‘trừng phạt’ cơ quan này bằng cách thường xuyên tiêu thụ các chất lỏng độc hại như rượu và soda.
Eat This, Not That! là một website dinh dưỡng thực hiện bởi một nhóm các nhà báo và bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, đầu bếp, huấn luyện viên cá nhân, những người cùng nhau làm việc để mang đến cho bạn nội dung chính xác, kịp thời, nhiều thông tin và hữu ích về thực phẩm, dinh dưỡng, chế độ ăn kiêng, giảm cân, sức khỏe, thể chất và nhiều hơn thế nữa. Là thương hiệu sức khỏe và thể chất hàng đầu, Eat This, Not That! hiện là trang web dinh dưỡng số 1 thế giới.
Theo Trà My (Nguoiduatin.vn)