Bác sĩ giải thích nguyên nhân hiếm muộn, vô sinh ở người trẻ: Tất cả là do lối sống

Tại Việt Nam, tỷ lệ vô sinh khá cao so với thế giới, với 50% trường hợp dưới 30 tuổi. Mỗi năm, có khoảng một triệu cặp vợ chồng Việt Nam gặp phải tình trạng này, tương đương 7,7% dân số. Nguyên nhân vô sinh được chia đều cho cả nam (40%) và nữ (40%), 10% do cả hai và 10% không rõ lý do. Đáng chú ý, vô sinh ở nam giới đang ngày càng trẻ hóa.

Bác sĩ Đinh Hữu Việt, Trưởng khoa Nam học tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, đã gặp nhiều nam giới trẻ, chỉ mới 20-22 tuổi, nhưng khả năng sinh sản rất kém. Một ví dụ điển hình là một thanh niên 22 tuổi ở Hà Nội. Sau một năm kết hôn và không sử dụng biện pháp tránh thai, vợ chồng anh vẫn chưa có con. Kết quả khám cho thấy người vợ hoàn toàn bình thường, còn người chồng không có bệnh lý nhưng chất lượng tinh trùng rất yếu.

Nguyên nhân được xác định là do công việc bán hàng livestream khiến anh thường xuyên thức khuya đến 1-2 giờ sáng và ngủ bù vào ban ngày. Sau khi được khuyên điều chỉnh lối sống, hạn chế thức khuya và thay đổi chế độ ăn uống, bệnh nhân đã có tin vui sau 3 tháng. Bác sĩ Việt cũng cho biết nhiều trường hợp công nhân làm ca đêm, sinh hoạt bị đảo lộn cũng gặp tình trạng tương tự và có kết quả khả quan sau khi thay đổi thói quen. Việc thường xuyên thức khuya và ăn uống không điều độ làm suy giảm sức khỏe tổng thể, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản.

Bác sĩ Phan Chí Thành từ Bệnh viện Phụ sản Trung ương cũng nhận thấy sự gia tăng vô sinh, hiếm muộn ở người trẻ. Một nguyên nhân phổ biến là do quan hệ tình dục không an toàn dẫn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục, gây viêm nhiễm và tắc vòi trứng hoặc ống dẫn tinh. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống không kiểm soát gây thừa cân, béo phì cùng với việc hút thuốc lá cũng làm giảm chất lượng tinh trùng và tăng nguy cơ dị dạng.  

Bác sĩ Thành quan sát thấy số lượng nam giới trẻ bị suy giảm chất lượng tinh trùng ngày càng nhiều.  Nhiều người sinh năm 1990 có chất lượng tinh trùng kém hơn cả thế hệ sinh năm 1970, với các đặc điểm chung như lười vận động, thừa cân, hút thuốc và thức khuya.

Để phòng ngừa vô sinh, hiếm muộn, ngoài các yếu tố di truyền hay bẩm sinh, các bác sĩ đưa ra lời khuyên cho các cặp đôi:

- Chung thủy một vợ một chồng.

- Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.

- Có chế độ ăn uống khoa học, đủ chất; hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp và chế biến sẵn chứa nhiều gia vị, hương liệu, chất bảo quản.

- Sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc và làm việc hợp lý.

- Tăng cường vận động, tập thể dục đều đặn để nâng cao sức khỏe, kiểm soát cân nặng, tránh béo phì.

- Tránh nạo phá thai nhiều lần.

- Khám sức khỏe định kỳ 1-2 lần/năm và đi khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh sản.

PV (SHTT)