Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), khoảng 1/100 người trưởng thành ở độ tuổi tích cực sinh hoạt tình dục bị mụn cóc sinh dục tại một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Với virus papilon ở người HPV - nguyên nhân gây mụn cóc sinh dục - 79 triệu người Mỹ mắc virus này và nhiều người trong số đó không hề hay biết. Do đó, hiểu biết về HPV và mụn cóc sinh dục đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe tình dục của bạn.
HPV – virus gây mụn cóc sinh dục – lây truyền qua da tiếp da trong khi quan hệ tình dục
Bác sĩ Peter Leone, phó giáo sư thỉnh giảng khoa dịch tễ học Trường Sức khỏe Cộng đồng Toàn cầu Gillings và giáo sinh thỉnh giảng khoa dược tại Trường Dược, Đại học Bắc Carolina, cho biết: "Một số bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, như bệnh lậu và nấm chlamydia, lây truyền qua các dịch sinh học. Đó là tinh dịch, chất bôi trơn âm đạo, máu. "Những bệnh truyền nhiễm khác dễ dàng lây truyền chủ yếu qua "tiếp xúc bề mặt niêm mạc". Tiến sĩ Leone giải thích, đó là tiếp xúc giữa bề mặt ẩm tạo nên các vùng cơ thể như miệng, âm đạo và hậu môn. Những loại này bao gồm virus herpes (HSV) và virus papillon ở người (HPV).
HPV là bệnh lây nhiễm qua đường tình dục phổ biến nhất ở Mỹ - theo CDC. Có hơn 150 chủng virus HPV. Nếu bạn trong độ tuổi tích cực hoạt động tình dục, bạn có thể bị mắc ít nhất 1 trong số chúng, Tiến sĩ Leone khẳng định.
Phần lớn thời gian, nếu bạn bị nhiễm HPV, cơ thể sẽ phát động một cuộc chiến sinh học ấn tượng, thúc đẩy mạnh mẽ một phản ứng miễn dịch chống lại virus mà rốt cuộc sẽ xoá sạch nó khỏi hệ thống trước khi virus kịp gây ra bất cứ bệnh tật nào. Hơn 90% các ca bệnh HPV mới trở nên khong thể phát hiện được trong vòng 2 năm, thường trong vòng 6 tháng sau khi bị nhiễm.
Dù vậy, trong những trường hợp thiểu số, HPV có thể dẫn tới mụn cóc sinh dục hoặc sinh thư (điển hình là ung thư cổ tử cung, mặc dù HPV cũng có thể gây ung thư dương vật, hậu môn, âm đạo, phía sau cổ họng). Các chuyên gia đã xác định được các chủng HPV có khả năng nhiều nhất gây mụn cóc sinh dục (HPV tuýp 6 và 11), ung thư (HPV tuýp 16 và 18). Có khả năng bạn bị nhiễm trùng trong nhiều năm trước khi phát triển một trong những căn bệnh này.
Ngay cả khi bạn bị nhiễm chủng HPV gây mụn cóc sinh dục, bạn có thể thực sự không mắc bệnh. Nhưng nếu bạn bị mụn cóc sinh dục, chúng có thể biểu hiện theo một số cách khác nhau.
Theo Mayo Clinic, mụn cóc sinh dục có thể biểu hiện dưới dạng những cục u màu xám hoặc màu hồng nhạt ở vùng sinh dục. Các vùng này bao gồm âm hộ, bên trong âm đạo, đáy cơ chậu (vùng da giữa cơ quan sinh dục và hậu môn), bên trong hậu môn, cổ tử cung, dương vật và bìu. Bạn cũng có thể bị mụn cóc do HPV gây ra trong miệng và họng.
Mặc dù có thể phát triển một cách tách biệt, riêng rẽ, những mụn cóc này có thể nổi lên cùng nhau và tạo nên hình dáng như một bông xúp lơ. Bác sĩ Mary Jane Minkin, giáo sư lâm sàng chuyên ngành sản phụ khoa và khoa học sinh sản tại Trường Y Yale, cho biết, bạn có thể trải nghiệm những triệu chứng như ngứa, khó chịu hoặc chảy máu trong khi quan hệ tình dục. Nhưng Tiến sĩ Minkin cũng tiết lộ rằng, nhiều người khẳng định, mụn cóc là triệu chứng duy nhất của họ. Dù vậy, đôi khi, mụn cóc nhỏ và phẳng tới nỗ bạn có thể không nhìn thấy chúng.
Nếu bạn bị nhiễm chủng HPV gây ra những biểu hiện trên, bạn có thể làm người khác bị lây khi quan hệ tình dục với họ, ngay cả khi bạn không nhìn thấy bất cứ mụn cóc nào bằng mắt thường (hoặc chưa từng bị mụn cóc).
Cách tốt nhất để ngăn ngừa mụn cóc sinh dục là tiêm vắc-xin HPV – có tác dụng bảo vệ bạn khỏi lây nhiễm virus gây mụn cóc ngay từ đầu
Vắc-xin HPV được khuyên dùng cho những người 9-26 tuổi, mặc dù nhiều trẻ em có thể tiêm lần đầu vắc-xin này khi 11, 12 tuổi. Mục tiêu là những người này sẽ được tiêm ngừa bệnh trước khi tham gia bất cứ hoạt động tình dục nào và tiềm ẩn nguy cơ tiếp xúc với virus - Tiến sĩ Leone giải thích.
Vắc-xin có thể ngừa HPV tuýp 6, 11, 16 và 18 - những loại có nhiều khả năng gây mụn cóc và ung thư nhất, cùng với 5 chủng khác có thể gây ung thư. Tuỳ thuộc vào tuổi, bạn có thể phải tiêm 2 hoặc 3 liều vắc-xin.
Nếu trên 26 tuổi, điều đó không có nghĩa là bạn không thể tiêm ngừa nữa. Có nhiều khả năng bạn sẽ tiếp xúc với nhiều chủng HPV ở thời điểm đó, nhưng nó vẫn hữu ích với bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ để xác định xem liệu việc tiêm hay không tiêm vắc-xin có còn tác dụng gì không dựa trên thói quen tình dục và lịch sử sức khỏe của bạn.
Ngay cả khi bạn đã bị nhiễm một số chủng HPV nhất định, vắc-xin vẫn có thể bảo vệ bạn khỏi các chủng khác. Do đó, không nhất thiết phải bỏ qua cơ hội ngăn ngừa bệnh này. "Chủng HPV mà chúng ta có thể phòng ngừa nhiều bao nhiêu, tốt bấy nhiêu" - Tiến sĩ Minkin nhấn mạnh.
Sử dụng các biện pháp đảm bảo an toàn khi quan hệ tình dục như bao cao su và tấm bảo vệ miệng (dental dam) luôn là ý tưởng tốt. Nhưng chúng không hiệu quả để ngừa HPV như với nhiều bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác bởi bản chất lây nhiễm qua da tiếp da.
Nếu bạn không ở trong mối quan hệ tình dục 1 vợ - 1 chồng và cả hai đều đã được xét nghiệm gần đây, bạn cần biết điều này: Nên bảo vệ chính mình khỏi các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục bằng cach sử dụng bao cao su trong/ngoài và biện pháp hàng rào khi "sex" qua đường miệng như miếng bảo vệ miệng. Nhưng mọi thứ sẽ phức tạp hơn một chút khi vấn đề là ngừa rắc rối do HPV gây ra, ví dụ, mụn cóc sinh dục.
Hãy nhớ rằng, bạn có thể lây truyền hoặc bị nhiễm virus đơn giản qua da tiếp da, ngay cả khi bạn chưa từng phát hiện thấy một nốt mụn cóc nào. "Các biện pháp hàng rào có tác dụng giảm nguy cơ các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua niêm mạc như HPV, nhưng không phải là tối ưu", Tiến sĩ Leone cho biết. Điều này không có nghĩa là bạn không nên dùng bởi chúng thực sự giúp bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác và bao cao su còn có tác dụng ngừa thai.
Trong một số trường hợp, có khả năng lây truyền HPV qua đồ chơi tình dục. Do đó, hãy làm sạch đồ chơi tình dục của bạn một cách hợp lý và sử dụng các biện pháp bảo vệ kèm theo khi cần thiết trong quá trình quan hệ tình dục.
Chẩn đoán mụn cóc sinh dọc liên quan tới xét nghiệm cơ thể, nhưng điều trị có thể khác biệt đôi chút bởi có rất nhiều phương pháp
Theo CDC, bác sĩ thường có thể chẩn đoán mụn cóc sinh dục ngay khi khám nên việc xét nghiệm không được khuyến nghị. (Bác sĩ cũng có thể sử dụng một giải pháp để chuyển khối tổn thương thành màu trắng nhằm xác định rõ ràng hơn nếu cần, nhưng không phải lúc nào cũng vậy).
Nếu không điều trị, mụn cóc sinh dục có thể biến mất hoặc vẫn giữ nguyên hiện trạng. Chúng cũng có thể lớn lên hoặc nhân lên về số lượng. Điều đó không nghĩa là bạn chỉ ngồi đó trông chờ chúng tan biến. "Nếu phát hiện mụn cóc, hãy tới khám bác sĩ ngay", Tiến sĩ Minkin khuyên. Ngay cả khi chúng bắt đầu biến mất hoặc bạn nhận ra mình từng bị mụn cóc nhưng rồi chúng không còn nữa, việc hẹn lịch khám với bác sĩ để thảo luận về sức khỏe tình dục của bạn vẫn là hành động khôn ngoan.
Nếu bạn đang bị mụn cóc sinh dục và quyết định điều trị, có nhiều khả năng để lựa chọn. Đó là thuốc dạng bôi nhằm phá hủy các nốt sinh trưởng hoặc tưng cường khả năng chống lại mụn cóc của hệ miễn dịch. Đừng vào hiệu thuốc và tự chọn một loại kem bôi xoá mụn cóc thông thường trong trường hợp này. Chúng không thích hợp cho những vùng da nhạy cảm bị ảnh hưởng bởi mụn cóc sinh dục. Thay vào đó, bạn nên đi khám bác sĩ và họ sẽ kê cho bạn loại thuốc bôi phù hợp nhất.
Bác sĩ cũng có thể tư vấn bạn về khả năng phẫu thuật - tuỳ bạn lựa chọn - để điều trị mụn cóc sinh dục, như đông lạnh, đốt hay cắt bỏ khối tổn thương. Thậm chí, có thể sử dụng laser để cố gắng loại bỏ mụn cóc.
Ngay cả sau khi điều trị hoặc loại bỏ mụn cóc sinh dục, virus vẫn còn lưu lại trong hệ thống của bạn và có thể lây truyền sang người khác. Bạn có trách nhiệm phải thông báo cho bất cứ ai sẽ cùng bạn ân ái về HPV của mình. Nghe có vẻ không cần thiết bởi quá nhiều người mắc virus này. Nhưng vì nó có thể gây ra những tác động nghiêm trọng tới sức khỏe nên việc làm này rất quan trọng.
Điều trị mụn cóc sinh dục có thể liên quan tới quá trình thử - sai, đặc biệt do mụn cóc có thể tái xuất hiện, chỉ cần virus vẫn khu trú trong cơ thể bạn. Cảm giác thật bực bội, khó chịu nhưng kiên nhẫn chính là chìa khóa khi bạn thực hiện quá trình điều trị mụn cóc sinh dục. Cố gắng nhớ rằng bị mụn cóc sinh dục đơn giản là dấu hiệu bạn nhiễm virus – và nó đang biểu hiện ra theo một cách cụ thể nào đó. Nó không có nghĩa là bạn là kẻ xấu xa, hư hỏng hay bất cứ điều gì tiêu cực mà bạn có thể nghĩ tới.
Theo H.Nguyễn (Helino)