Thương nhớ ở ai tập 16 bắt đầu với cảnh chia ly của Liễu với Nương. Cô trần tình lại căn rễ quá khứ với ông Bánh của mình với người chị thân thiết. Vì ngoại hình kém hấp dẫn, đã 20 tuổi mà không có ai hỏi cười, Liễu phải chạy đến cầu cứu ông Bánh xin làm lẽ để tránh phận gái ế. Ngày đó, quá 20 tuổi mà chưa có chồng thì sẽ phải chịu một định kiến khủng khiếp của xã hội. Nương nghe xong chỉ biết nghẹn lời vì vừa giận, lại vừa thương con em bạc phận. Cô chia tay Liễu và hứa sẽ tìm một người bố cho cái Thục Anh.
Hơn mang đơn xin học cho con lên xã để mong Tốn được học hành. Là con nông dân nhưng Tốn lại thuộc diện học giỏi xuất chúng trong làng. Tuy nhiên cán bộ xã lại không đồng ý để cậu học tiếp cấp 3, sợ rằng cậu bé chưa quên mối thù giết cha ngày xưa. Dù có Vạn nói giúp nhưng Hơn cũng không thay đổi được gì. Cô thất thểu báo tin lại cho con.
Tốn nghe được thì không chút bất ngờ, cậu đã quyết chí đi bộ đội. Không phải chỉ vì để xoá đi mối nợ giai cấp ngày xưa, mà còn là để thực hiện nghĩa vụ với tổ quốc. Hàng đêm, Tốn ra cầu đá ngồi một mình để nghĩ về tương lai. Người làng đi qua ai cũng thấy thương thằng bé. Một hôm, Hạnh đến ngồi bên cạnh. Tốn thổ lộ rằng cậu đã yêu một người, sợ rằng không thể tỏ tình trước khi đi bộ đội. Hạnh hỏi thêm đó là ai thì Tốn không trả lời mà chỉ lẳng lặng bỏ về.
Máy bay địch xuất hiện ngày một nhiều hơn ở miền Bắc. Các lớp học của trẻ nhỏ bắt đầu có thêm những bài giáo dục về cách di chuyển vào hầm tránh bom sao cho an toàn. Lớp học của Dâu cũng vì thế mà có thêm 2 con hào nhỏ ở bên cạnh. Lũ trẻ có bé thì sợ hãi nhưng cũng có bé dửng dưng, xa lạ với những bóng đen lạnh lẽo đang trao lượn trên không. Ở gần đó, Vạn đã ra tay cứu Hơn khỏi một đợt oanh tạc, anh còn ra sức đáp trả chiếc máy bay nhưng không hạ được nó.
Bên cạnh sự oanh tạc của địch, làng Đông cũng xuất hiện thêm một gương mặt mới. Đó là một cô gái trẻ xinh đẹp mới từ thành phố xuống. Người làng tưởng cô là gián điệp, giải về xã. Cô chỉ nhận là con của cô Lài, người ca nương trước kia từng phải bỏ làng mà đi. Xã không cấp đất, cô chỉ nằm ngoài căn nhà hoang không mái trong xóm Không Chồng. Các cán bộ đến đặt vấn đề để đuổi đi thì cô chỉ lẳng lặng cởi bỏ áo yếm rồi xuống sông tắm, khiến cho cánh đàn ông phải đỏ mặt bỏ chạy.
Vốn là con gái của một ca nương, cô gái này tỏ ra rất có tài năng trong kỹ nghệ trình diễn chèo cổ. Trong buổi dượt văn nghệ cuối cùng của đám thanh niên ưu tú trong xã, cô đã xuất hiện và chỉ cho các chị em những động tác ra trò. Việc này lại nằm ngoài tầm hiểu biết của anh cán bộ văn hoá. Sáng hôm sau, trong buổi tổng duyệt văn nghệ thời buổi mới, cô gái vào vai Thị Mầu còn Hạnh đóng vai Thị Kính. Các cán bộ từ tỉnh xuống thấy gai mắt vì thứ văn hoá mà họ cho là tàn dư phong kiến này, họ nổi giận bỏ về. Cô gái bị giải lên xã chờ xét hỏi.
Thương nhớ ở ai lên sóng vào lúc 14h20' thứ Bảy, Chủ Nhật trên kênh VTV3.
Theo Minh Quân (Trí Thức Trẻ)