Bộ phim được chia làm hai phần. Nửa đầu phim là câu chuyện được chắp ghép từ những mảnh ký ức của người đàn ông. Không giống như những bộ phim mà nhân vật được giới thiệu rõ ràng, nhân vật chính trong Đêm tối cuối cùng ở địa cầu được giới thiệu bằng những phần ký ức rời rạc của anh. Ký ức đậm đặc đến mức khiến anh dường như quên mất hiện tại, anh đã suýt nữa không nhớ ra rằng mình vừa ly hôn.
Bộ phim được kể bằng thứ ngôn ngữ điện ảnh thuần khiết và thấm đẫm chất thơ. Nó làm tôi liên tưởng đến thế giới phim của Vương Gia Vệ với Tâm trạng khi yêu (In the mood for love) và Andrie Tarkovsky với Chiếc gương (The Mirror). Chất liệu của bộ phim chính là ký ức. Những mảnh rời rạc của ký ức về người đàn bà mặc váy xanh đã lưu lại suốt mười hai năm ấy, cùng với tuổi trẻ lạc loài và giấc mơ.
Phim là sự đứt gãy của nhiều đoạn thời gian khác nhau, tạo nên một chuỗi những hình ảnh mang đậm nét hư ảo, khiến người xem phải tự hỏi: Liệu những hình ảnh này có ý nghĩa gì? Đâu là mơ và đâu là thực? Đâu là quá khứ và đâu là hiện tại? Hay tất cả những gì chúng ta đang theo dõi chỉ là những ảnh hình của quá khứ đã được hư cấu qua một lớp thời gian dài đằng đẵng.
Phim chậm rãi, từng khung hình chậm rãi, như trí nhớ, như ký ức của chúng ta vậy. Có lúc cảm thấy thật mất kiên nhẫn nhưng nếu hít một hơi thật sâu, bạn sẽ nhận thấy bộ phim thật gần gũi. Nó đào sâu vào ký ức của một người. Ký ức của chúng ta chẳng phải cũng như một hố sâu hỗn mang, đầy điểm đen hay sao?
Phim có một cú máy dài tới 56 phút với những khung hình như trong định dạng 3D. Đạo diễn Tất Cám đã chia sẻ: "Tôi thích cái ý tưởng là nửa đầu phim ở định dạng 2D, bởi vì tôi muốn nó mang lại cảm giác phân mảnh như thời gian, với một chút ký ức. Và với tôi, nửa sau bộ phim, tôi muốn nó như là thời gian thực và 3D là cách tốt nhất để tạo ra trải nghiệm không gian như vậy".
Nó kéo chúng ta về với thế giới hiện tại nhưng nó cũng đầy trống trải, mơ hồ, thậm chí đau khổ. Bộ phim gợi nên thế giới hư ảo đan xen trong thực tại, càng làm tăng vẻ đẹp về sự tồn tại của con người. Ở bộ phim có lẽ không phải anh hay cô là nhân vật chính, cũng chẳng phải chuyện tình nào là sợi dây xuyên suốt của bộ phim. Nhân vật chính là ký ức, là giấc mơ, là khao khát và là vụn vỡ. Như chính cuộc đời của chúng ta vậy.
Một bộ phim sẽ đem đến cho chúng ta những phản biện tuyệt vời về ký ức của con người - nơi chứa đầy bí ẩn. Tôi yêu thích bộ phim bởi sự thơ ảnh trong từng khung hình, sự quyến luyến của ký ức, sự đau khổ của đời sống, tất thảy đều được gói trong những tự sự chậm rãi, và sâu thẳm.
Đêm tối cuối cùng trên địa cầu từng được giới thiệu tại Liên hoan phim Cannes hồi tháng 5/2018 và nhận được nhiều lời khen từ báo chí quốc tế. Tác phẩm cũng nhận 3 giải tại Giải thưởng Kim Mã lần thứ 55.
Theo Thanh Anh (Phụ Nữ Việt Nam)