Thành Côn là một nhân vật được cố nhà văn Kim Dung tạo ra trong tác phẩm Ỷ thiên đồ long ký. Y xuất hiện dưới vỏ bọc là nhà sư từ bi đức độ với pháp hiệu Viên Chân, nhưng ẩn sau nó là một người mưu mô xảo quyệt, đê tiện và độc ác. Thành Côn có tâm nguyện muốn trở thành Võ Lâm Chí Tôn và làm vua. Để gây tiếng xấu cho Minh Giáo, Thành Côn giết hại người nhà của đệ tử Tạ Tốn, vốn là Hộ Pháp của Minh Giáo. Tạ Tốn vì uất hận mà ra tay giết người bừa bãi trở thành kẻ thù của giang hồ, còn bản thân trốn vào đầu quân phái Thiếu Lâm, pháp hiệu Viên Chân.
Ngoài ra Thành Côn còn châm ngòi cho cuộc chiến giữa Minh Giáo và võ lâm Trung Nguyên. Trong suốt 30 năm, một tay Thành Côn đã gây ra thảm cảnh máu chảy đầu rơi khắp nơi, xứng đáng được xem là nhân vật gây nhiều tội ác nhất trong giới phản diện của Kim Dung.
Cuộc tình với Dương phu nhân
Thời niên thiếu, Thành Côn có một mối tình thanh mai trúc mã với một sư muội nhưng cuối cùng không đến được với nhau, nguyên do là vì Dương phu nhân đã được cha mẹ mai mối cho Dương Đỉnh Thiên là giáo chủ Minh Giáo đời thứ 33. Tuy Dương phu nhân và Dương Đỉnh Thiên là vợ chồng. Nhưng sau khi thành hôn, Dương Đỉnh Thiên lại mải mê luyện Càn khôn đại nã di, không ngó ngàng đến vợ. Vì lẽ đó nên Dương phu nhân bí mật hẹn hò với Thành Côn sau lưng chồng. Dương phu nhân ngày đêm vẫn hằng tơ tưởng đến người yêu cũ là Thành Côn.
Trên Quang Minh đỉnh có một đường hầm bí mật chỉ có Giáo chủ Minh giáo mới được vào, Dương phu nhân biết đường hầm này, lén cho Thành Côn biết, cả hai cùng vào đường hầm bí mật tình tự, không ngờ rằng đây cũng là nơi Dương Đỉnh Thiên thường hay lui tới để luyện tập võ công.
Trong một lần Dương Đính Thiên đang luyện công đến bước quan trọng thì Dương phu nhân lại dẫn Thành Côn đến, Dương Đính Thiên phát hiện ra hai người nên khí huyết trào ngược, tẩu hỏa nhập ma đến chảy máu mắt, ông cố gắng viết một bức di ngôn rồi quy tiên. Dương phu nhân thấy tình cảnh ấy, vì hối hận nên tự sát theo.
Chính từ đó, Thành Côn hận Minh Giáo đến tận xương tủy, thề nhất quyết phải tiêu diệt được nó.
Mối thù với đệ tử Tạ Tốn
Tạ Tốn vốn là một đệ tử của Thành Côn, ông coi Thành Côn như cha ruột của mình. Nhưng Tạ Tốn lại là một trong bốn vị hộ pháp của Minh Giáo, sau cái chết của Giáo chủ Dương Đỉnh Thiên thì Tạ Tốn đảm nhận vai trò lãnh đạo Minh Giáo để giải quyết mọi việc.
Vì muốn trả thù Dương Đỉnh Thiên nên Thành Côn đã lợi dụng Tạ Tốn để thực hiện âm mưu của mình. Hắn giả vờ say rượu hãm hiếp vợ Tạ Tốn rồi giết sạch 13 người trong gia đình của đệ tử kể cả đứa con mới chào đời tên là Tạ Vô Kỵ.
Cuộc thảm sát kinh hoàng đó khiến Tạ Tốn căm hận Thành Côn đến tận xương tủy và nhiều lần đi tìm hắn để trả thù. Tuy nhiên, lại thường xuyên bị Thành Côn đánh bại bởi môn võ công lợi hại là Hỗn nguyên phích lịch thủ.
Sau đó, Tạ Tốn đi học lén nhiều võ công ở nhiều môn phái khác nhau, trong đó có môn võ của phái Không Động là Thất thương quyền (trước đả thương mình sau mới tấn công người khác).
Tạ Tốn cũng gây ra nhiều vụ giết các cao thủ võ lâm rồi khắc lên tường “Thành Côn giết” nhằm mục đích Thành Côn lộ diện nhưng không thành công.
Trong khoảng thời gian này thì Thành Côn lại tu tâm đắc đạo ở Thiếu Lâm Tự. Hắn bái kiến Không Kiến thần tăng (một trong bốn vị thần tăng chùa Thiếu Lâm) làm sư phụ, lấy hiệu Viên Chân.
Thành Côn lừa cả Không Kiến thần tăng, giả làm một cuộc hẹn mượn Không Kiến ra hòa giải với Tạ Tốn. Nhà sư Không Kiến lấy nhục thể của mình chịu 13 đòn Thất thương quyền của Tạ Tốn với mong muốn hóa giải thù hận, nhưng đến khi Không Kiến chết Thành Côn vẫn không chịu ló mặt ra, vậy là sự hi sinh của Không Kiến đại sư trở nên vô nghĩa, Tạ Tốn lại gây thêm đại thù với Thiếu Lâm Tự.
Âm mưu diệt Minh Giáo
Lợi dụng lúc các cao thủ trong Minh Giáo tranh quyền chức giáo chủ, Thành Côn đã đánh lén khiến họ mất hết công lực. Hắn còn rải thuốc nổ chờ Đại lục phái (Võ Đang, Nga My, Không Động, Hoa Sơn, Thiếu Lâm và Côn Lôn) vào sào huyệt và cho nổ.
Trước những chiêu trò đó, tại chân đỉnh núi Quang Minh, Trương Vô Kỵ đã vạch mặt Thành Côn trước võ lâm khiến hắn phải giả vờ chết mới thoát thân.
Cấu kết với triều đình nhà Nguyên Mông
Không dừng lại ở đó, Thành Côn còn cấu kết với Nhữ Dương Vương (thống soái của triều đình Nguyên Mông, là cha của Triệu Mẫn) để âm mưu lật đổ hai đại môn phái lớn nhất lúc bấy giờ là Thiếu Lâm và Võ Đang, đồng thời đổ hết tội lên đầu Minh giáo sau đó lật đổ triều đình, hoàn thành giấc mộng bá vương.
Vỏ bọc bị bại lộ
Trong khoảng thời gian Tạ Tốn bị biệt giam ở dưới một hầm tối trên chùa Thiếu Lâm, với sự canh gác cẩn mật của tam vị thần tăng là Độ Ách, Độ Nạn, Độ Kiếp trong chùa (vì Tạ Tốn giết Không Kiến thần tăng và rất nhiều cao thủ trong giang hồ). Vô Kỵ biết được nơi ba vị thần tăng Thiếu lâm canh giữ Tạ Tốn nên đã tìm mọi cách giải cứu nghĩa phụ. Lần thứ nhất Vô Kỵ một mình đấu với tam tăng nhưng kết quả không thành. Lần thứ hai Vô Kỵ liên thủ cùng Dương Tiêu và Bạch Mi Ưng Vương nhưng cũng không đánh bại được ba vị thiền tăng của Thiếu lâm. Lần thứ ba Vô Kỵ võ công đại tiến, một mình cầm chân tam vị thần tăng và nhờ Chu Chỉ Nhược cứu được Tạ Tốn ra. Lúc này Thành Côn xuất hiện đòi giết Tạ Tốn. Hai người tỉ võ, Thành Côn bị Tạ Tốn đánh mù mắt và bị phế hết võ công. Tạ Tốn vạch mặt âm mưu của Thành Côn nhưng không giết Thành Côn. Sau đó Tạ Tốn cải tà quy chánh, làm một đệ tử Phật môn trong chùa.
Thành Côn thực sự là một kẻ phản bội không ai sánh bằng, hắn làm đủ mọi chuyện xấu nhưng tất cả lại được che giấu dưới lớp mặt nạ hoàn hảo do hắn xây dựng nên, đây thực sự là loại người vô cùng đáng sợ. Có những lúc hắn dường như đã nắm được cục diện trong lòng bàn tay, nhưng người tính không bằng trời tính mọi mưu mô của hắn cuối cùng cũng bị thất bại và phải trả giá cho những hành động của mình.
Theo Quốc Tiệp (Nguoiduatin.vn)