Sân khấu Lan Anh, từng là điểm hẹn âm nhạc sôi động, đã chính thức ngừng hoạt động từ đầu tháng 5. Sau live concert đáng nhớ của ca sĩ Trịnh Thăng Bình vào tháng 3/2023, sân khấu rơi vào cảnh đìu hiu, vắng bóng khán giả. Dù đã có một bước chuyển mình bất ngờ khi thành lập sân pickleball giữa lúc bộ môn này đang là trào lưu, tổ chức các giải đấu quy mô, nhưng cuối cùng, sau 28 năm hoạt động, Lan Anh cũng đối mặt với việc tháo dỡ. Lý do cụ thể cho quyết định này vẫn còn là một ẩn số khi người đại diện từ chối bình luận.
Số phận của Sân khấu Trống Đồng cũng không khá hơn. Đơn vị quản lý xác nhận nơi đây đã ngừng hoạt động từ sau Tết Nguyên đán, không còn ban điều hành. Dù chương trình lớn gần nhất được ghi nhận tại đây là "Cũng đành ngó lơ" vào tháng 7/2024 với sự góp mặt của Quốc Đại, Hà Vân, Hồ Văn Cường và nhóm hài Gia Bảo, nhưng hiện tại, cơ sở vật chất đã xuống cấp trầm trọng, nhiều hạng mục hư hỏng nặng, không thể đáp ứng yêu cầu tổ chức show diễn. Mặt bằng sân khấu giờ đây được tận dụng làm bãi đậu xe và chứa vật tư. Việc biển tên "Sân khấu Trống Đồng" bị gỡ bỏ như một dấu chấm hết cho hy vọng mong manh về sự trở lại của thương hiệu này.
Tiếng nói người trong cuộc: Vì sao nên nỗi?
Theo chia sẻ trên VietNamNet, ông bầu Gia Bảo, người từng gắn bó và tổ chức hàng chục show diễn thành công tại Trống Đồng và Lan Anh, chua xót nhận định rằng sự thoái trào của các sân khấu lâu đời là điều gần như tất yếu trước tác động đa chiều. Anh bồi hồi nhớ lại thời hoàng kim của Trống Đồng, khi mỗi tháng chỉ có vài suất diễn được đơn vị thuê săn đón, các đêm diễn của anh với dàn sao từ Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng đến Đông Nhi, Noo Phước Thịnh luôn cháy vé, có khi chạm ngưỡng 4.000 người.
Tuy nhiên, theo Gia Bảo, bước ngoặt bắt đầu từ khoảng 2013-2014, khi gameshow và truyền hình thực tế bùng nổ. Khán giả dần thay đổi thói quen, chọn ở nhà xem miễn phí với nội dung đa dạng, thay vì bỏ tiền mua vé, chen chúc tại sân khấu ngoài trời, đối mặt với rủi ro thời tiết hay tệ nạn. Thêm vào đó, các show diễn sân khấu dần đi vào lối mòn, thiếu sáng tạo. Một gánh nặng khác là chi phí mời nghệ sĩ thế hệ mới ngày càng cao, trong khi họ lại kén chọn, không mặn mà với show tạp kỹ, khiến bầu show rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan": giá vé cao thì không ai mua, cát-sê thấp thì không mời được sao.
Từ góc độ quản lý văn hóa, NSND Trần Ngọc Giàu - Chủ tịch Hội Sân khấu TP.HCM - chỉ ra rằng các sân khấu như Lan Anh, Trống Đồng chủ yếu hoạt động theo mô hình cho thuê, thiếu kế hoạch và định hướng nghệ thuật cụ thể, nên khó lòng thích ứng với sự thay đổi của thời đại. Ông nhận thấy một nghịch lý: TP.HCM vừa thiếu tụ điểm biểu diễn, lại vừa "có tụ điểm nhưng không tạo được sức hút. Điều này phản ánh rõ nét sự thay đổi trong nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng mà mô hình sân khấu truyền thống chưa đáp ứng kịp.
Tìm đường "hồi sinh": Cần một cú hích đồng bộ
Dù tiếc nuối, những người tâm huyết vẫn đau đáu tìm giải pháp. NSND Trần Ngọc Giàu cho rằng TP.HCM vẫn cần những không gian biểu diễn với sức chứa vài nghìn khán giả. Để sân khấu hồi sinh", ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc hà hơi tiếp sức, một sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước và tư nhân.
Theo ông, Nhà nước cần có chính sách, đề án đầu tư, tái cơ cấu, xem đây là những thiết chế văn hóa quan trọng, kèm theo đó là sự cởi mở về pháp lý như cho thuê địa điểm dài hạn, tạo gói vay ưu đãi. Về phía tư nhân, yếu tố nghệ thuật phải được đặt lên hàng đầu, sau đó mới tính đến lợi nhuận. Việc thay đổi toàn diện từ không gian, cơ sở vật chất, công nghệ biểu diễn đến mô hình vận hành là vô cùng cần thiết.
"Nhiều người hay nói thành phố không có gì để xem, chơi nhưng theo tôi ngược lại. Cái xem, chơi của chúng ta đang có lại không đáp ứng được nhu cầu," NSND Trần Ngọc Giàu bày tỏ. Ông tin rằng nếu có sự chung tay quyết liệt, câu chuyện vực dậy các sân khấu sẽ trở nên khả thi hơn.
Sự ra đi của Lan Anh và Trống Đồng là một lời cảnh tỉnh. Việc tìm lại hào quang cho các sân khấu TP.HCM không chỉ là giữ gìn ký ức, mà còn là đáp ứng nhu cầu giải trí ngày càng cao và đa dạng của công chúng hiện đại, đòi hỏi một sự thay đổi mạnh mẽ và toàn diện.
TN (SHTT)