Những năm qua, phim siêu anh hùng đã thống trị thế giới đến nỗi những người cả đời chưa từng sờ vào cuốn comic nào mà giờ cũng quá quen thuộc với những nhân vật Thanos, Star-lord, hay Killer Croc... Marvel và DC là hai đại gia thâu tóm thị trường ở phân khúc này, đã có bề dày thành tích trong nhiều thập kỉ chinh chiến với các ấn phẩm truyện tranh, và giờ là điện ảnh. Tuy nhiên, bỏ qua yếu tố thương hiệu, nếu bạn thực sự yêu thích thể loại siêu anh hùng thì dưới đây là danh sách những bộ phim chẳng của DC cũng chẳng của Marvel nhưng vẫn đảm bảo độ "chất như nước cất" khiến ai xem cũng phải trầm trồ.
Darkman (1990)
"Darkman" là phim siêu anh hùng Mỹ năm 1990 do Sam Raimi đạo diễn và đồng biên kịch. Kịch bản phim dựa trên một truyện ngắn Raimi viết để tỏ lòng ngưỡng mộ với loạt bộ phim kinh dị của Universal những năm 1930. Trong phim, Liam Neeson vào vao Peyton Westlake, một nhà khoa học nghiên cứu tái tạo da cho người bỏng, bị tấn công dã man, thiêu cháy và đánh đập đến thừa sống thiếu chết bởi nhóm xã hội đen. Sau khi bị biến dạng đến mức không nhận ra, Westlake trở thành cái xác không rõ danh tính, được đưa đến bệnh viện và điều trị cắt dây thần kinh cảm giác để không còn thấy đau đớn, điều này tình cờ làm tăng sức mạnh xúc giác và biến anh ta trở thành siêu nhân. Tuy nhiên, nó cũng gây ra tác dụng phụ ngoài ý muốn khiến Westlake trở thành kẻ loạn thần. Anh quyết định săn lùng kẻ đã biến cuộc sống của mình trở thành địa ngục.
Bộ phim hành động đầu tiên của Neeson trong hóa thân Darkman nhận được đánh giá tích cực từ hội phê bình điện ảnh và thành công vang dội tại phòng vé. Phim thu về 49 triệu đô, cao hơn rất nhiều ngân sách làm phim ban đầu 16 triệu đô. Thành công này đã thúc đẩy Universal thực hiện 2 phần tiếp theo "Darkman: The Return of Durant" (1995) và "Darkman: Die Darkman Die" (1996). Dù 30 năm đã trôi qua, "Darkman" vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người hâm mộ dòng phim siêu anh hùng, và cũng không mấy ngạc nhiên khi Sam Raimi trở thành đạo diễn quen tên của nhà Marvel khi được mời thực hiện 3 phần Spiderman từ năm 2002 đến 2007. Sắp tới, Raimi sẽ tái ngộ người hâm mộ MCU với siêu phẩm "Doctor Strange in the Multiverse of Madness" trong năm 2021.
The Rocketeer (1991)
Trong bối cảnh thị trường phim ảnh hiện nay, một bộ phim như "The Rocketeer" nếu được phát hành có nhiều tiềm năng sẽ trở thành bom tấn phòng vé. Siêu phẩm do Walt Disney phát hành dựa trên nhân vật cùng tên do nhà văn kiêm họa sĩ truyện tranh Dave Stevens tạo ra. Lấy bối cảnh năm 1983, "The Rocketeer" kể câu chuyện về phi công đóng thế Cliff Secord, anh tình cờ tìm được một động cơ phản lực được trang bị tên lửa ẩn, giúp anh di chuyển trên không mà không cần sử dụng máy bay. Hành động của Sercord nhanh chóng thu hút sự chú ý của FBI, ông trùm Howard Hughes, và Đức Quốc Xã. Mặc dù chỉ muốn làm điều tốt, nhưng cuối cùng tính mạng của Secord lại bị đe dọa.
Đáng tiếc rằng thời điểm ra mắt năm 1991, "The Rocketeer" không nhận được sự quan tâm của công chúng, dẫn đến thất bại phòng vé. Nhưng sau đó rất nhiều khán giả đã tự mình khám phá bộ phim khi nó được chiếu trên kênh Disney. Đạo diễn Joe Johnson đã đổ rất nhiều năng lượng và sự dí dỏm vào cuộc phiêu lưu này. Đôi khi các bộ phim siêu anh hùng rơi vào trạng thái lặp đi lặp lại trên danh tiếng của nó, nhưng "The Rocketeer" sau nhiều thập kỉ ra mắt vẫn mang đậm màu sắc mới mẻ với khán giả.
The Crow (1994)
Dựa trên truyện tranh lấy cảm hứng từ những bi kịch cá nhân của tác giả James O'Barr, "The Crow" là câu chuyện về Eric Draven (Brandon Lee), một nhạc sĩ rock được hồi sinh để trả thù kẻ đã hãm hiếp và giết chết vị hôn thê của mình. "The Crow" là bộ phim siêu anh hùng trong mơ của những đứa trẻ thập niên 90. Phim có cốt truyện khá đơn giản, nhưng đạo diễn Alex Proyas đã biến nó trở thành tác phẩm gây sốt đầy những hình ảnh mà người xem sẽ không thể nào quên.
Nam tài tử Brandon Lee đã mất do một tai nạn trên phim trường khi bộ phim còn 8 ngày là đóng máy. Ekip sản xuất đã phải sử dụng đóng thế và một vài kĩ xảo để xử lý phần hình ảnh còn lại của phim. Mặc dù thất bại trong sản xuất, nhưng "The Crow" vẫn là bộ phim được giới phê bình khen ngợi vì phong cách hình ảnh độc đáo chiều sâu cảm xúc, và sự tôn vinh dành cho nam diễn viên quá cố.
Bộ phim dẫn đầu phòng vé thời điểm phát hành và được sùng bái mạnh mẽ, mở ra loạt nhượng quyền thương mại sau đó, bao gồm 3 phần tiếp theo và 1 phim truyền hình.
Mystery Men (1999)
Kẻ bất lương gặp anh hùng cứu thế giới không phải là điều gì mới mẻ trong thế giới phim siêu anh hùng, vì vậy nếu xét về nội dung, "Mystery Men" không có gì đặc biệt. Nhưng nó lại cực kì khác biệt ở cách mà nó tiếp cận thế giới siêu anh hùng.
"Mystery Men" là câu chuyện về những anh hùng "nhàu nhĩ", bất chấp tất cả để chứng minh giá trị của mình. Bối cảnh Champion City là một nơi vừa mang màu sắc Gotham của Tim Burton, vừa lảng vảng chút gì đó của Coruscant trong "Star Wars". Các nhân vật thì được xây dựng với hình ảnh hài hước, Jeff "The Blue Raja" (Hank Arazia) là anh hùng phi dao thần sầu, Carol "The Bowler" (Janeane Garofalo) là cung thủ cầm một quả bóng pha lê chứa hộp sọ của người cha đã khuất, The Spleen (Paul Reubens) - siêu anh hùng mắc chứng xì hơi khiến ai ngửi thấy cũng đều bị ngất, hay Invisible Boy (Kel Mitchell) - siêu anh hùng chỉ có thể trở nên vô hình khi không có ai nhìn...
Mặc dù là "bom xịt" năm 1999 khi bỏ ra 68 triệu đô sản xuất mà chỉ thu về 33 triệu đô doanh thu phòng vé, nhưng đây vẫn là bộ phim siêu anh hùng vui vẻ hài hước mang đến những tiếng cười sảng khoái cho người xem.
Unbreakable (2000)
"Unbreakable" là một trong những bộ phim hay nhất của đạo diễn M. Night Shyamalan. Nó là tác phẩm hiếm hoi về siêu anh hùng mang được bao bọc bởi chủ nghĩa hiện thực, không phô trương, không hào quang sáng loáng. Trong phim, Bruce Willis vào vai David Dunn một người đàn ông bình thường mắc bệnh giòn xương bẩm sinh, làm công việc của nhân viên bảo vệ. Sau tai nạn tàu hỏa thảm khốc, Dunn trở về nhà và phát hiện ra mình miễn nhiễm với bệnh tật và không thể bị thương. Tự mình thử nghiệm với sự khích lệ của con trai và kiến thức thu nạp từ một cuốn truyện tranh bí ẩn, thuyết phục anh tin rằng siêu anh hùng có thể tồn tại trên đời.
Shyamalan lặng lẽ đưa các nhân vật của mình trải qua những biến cố và thay đổi kì lạ trong cuộc sống khiến "Unbreakable" trở nên cá nhân, hiện thực và kinh điển. Năm 2011, phim xếp vị trí thứ 4 trong danh sách 10 phim siêu anh hùng hay nhất mọi thời đại do tạp chí Time bình chọn. Đạo diễn khó tính Quentin Tarantino cũng đưa nó vào danh sách 20 phim hay nhất được phát hành từ năm 1992.
The Incredibles (2004)
Tác phẩm hoạt hình của đạo diễn Brad Bird thường được người hâm mộ gọi là Fantastic Four phiên bản hoạt hình. Nhưng về cơ bản, "The Incredibles" vẫn là một tác phẩm bộ phim khác biệt của Pixar mà chưa một bom tấn siêu anh hùng màn ảnh rộng nào khai thác.
"The Incredibles" thành công vì đã khéo léo đặt vinh quang trên vai các siêu anh hùng xuống, Bird loại bỏ các nhân vật của mình khỏi cuộc chơi thông thường để tạo ra tấm nền về một vũ trụ rộng lớn cho cốt truyện của mình. Phim kể về gia đình Parr, một gia đình siêu anh hùng che giấu thân phận theo mệnh lệnh của chính phủ và cố gắng thích nghi với cuộc sống ở một ngoại ô yên tĩnh. Nhưng sau nhiều năm gác kiếm, cuối cùng ngài Parr, được biết đến với mật danh Mr.Incredible đã ngứa nghề mà quay trở lại công việc điệp viên cũ. Các nhiệm vụ khó khăn tình cờ khiến cả gia đình gặp nguy hiểm, lúc này, các thành viên phải đồng tâm hiệp lực để chống lại kẻ xấu và bảo vệ lẫn nhau.
"The Incredibles" thành công vang dội, giành 2 giải Oscar năm 2005 và Giải phim hoạt hình hay nhất tại Anime Award.
Hellboy (2004)
"Hellboy" là cái tên không thể không kể đến khi nhắc đến các bộ phim siêu anh hùng đình đám mà không xuất thân từ nhà Marvel hay DC. Mặc dù bộ phim năm 2019 là một thảm họa, "Hellboy" (2004) của Guillermo del Toro với Ron Perlman thủ vai chính vẫn là tác phẩm ly kỳ, sáng tạo và không giống bất cứ bộ phim siêu anh hùng nào khác.
"Hellboy" là bộ phim dựa trên nhân vật thợ săn quái vật nửa người nửa quỷ do nhà văn Mike Mignola tạo ra trong bộ truyện "Hellboy: Seed of Destruction" do Dark Horse Comic phát hành. Cậu bé địa ngục là đứa con của Satan, được Quân đồng minh tìm thấy trong một cuộc đột kích tiêu diệt âm mưu đánh thức Quỷ dữ của Đức Quốc Xã năm 1944. Họ gọi đứa trẻ sơ sinh là Hellboy và Trevor Bruttenholm - một nhà khoa học trong nhóm đã nhận nuôi anh với mục đích thuần hóa anh thành người tốt. Khi trưởng thành, Hellboy trở thành đặc vụ bí mật của Cục nghiên cứu và bảo vệ huyền bí, cùng với những đồng đội, anh chiến đấu để giữ thế giới an toàn trước các mối đe dọa siêu nhiên.
Sky High (2005)
Năm 2005, Harry Potter nổi đình nổi đám với câu chuyện về cậu bé theo học trường dành riêng cho các phù thủy. Nhưng đáng tiếc sau đó, không ai thèm để ý đến "Sky High", câu chuyện siêu ngầu về một cậu bé theo học trường siêu anh hùng.
"Sky High" có cốt truyện đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, phim xoay quanh Will Stronghold (Michael Angarano) cậu con trai tuổi teen của 2 siêu anh hùng nổi tiếng thế giới Steve và Josie Stronghold. Will được đưa đến học tại trường cũ của bố mẹ - ngôi trường trung học bí mật Sky High được xây dựng trên trời, chỉ dành cho những đứa trẻ có siêu năng lực. Nhưng có một vấn đề đó là Will chưa biết siêu năng lực của mình là gì và nghi ngờ về việc mình có hay không có nó. Điều này khiến cậu bé bị xếp vào nhóm dự bị hỗ trợ cùng với những bạn không đủ năng lực pháp thuật để trở thành siêu anh hùng khác. Tuy nhiên sau vài trận đối đầu với bạn cùng trường, Will dần nhận ra siêu năng lực của mình và dần được thầy cô, bạn bè công nhận.
Dredd (2012)
Judge Dredd là một nhân vật bắt nguồn từ bộ truyện tranh cùng tên của Anh. "Dredd" (2012) thực ra là bộ phim thứ 2 chuyển thể nhân vật này, trong khi bộ phim đầu tiên là bom xịt thì tác phẩm của đạo diễn Pete Travis lại thành công.
Phong cách siêu anh hùng của "Dredd" không phổ biến, nhưng đó lại là yếu tố khiến phim trở nên đáng chú ý. Phim lấy bối cảnh Hoa Kỳ trong tương lai khi Trái Đất trở thành địa ngục hậu tận thế do nhiễm xạ. Mega-City One là một đô thị nằm ở bờ biển phía Đông, nổi tiếng là một đô thị bạo lực với 800 triệu dân sinh sống và 17 nghìn tội phạm nghiêm trọng được báo cáo hàng ngày. Lực lượng giữ trật tự duy nhất là các thẩm phán, người vừa đóng vai trò thẩm phán và thi hành án.
Trong phim, Karl Urban vào vai Thẩm phán Dredd, một người thực thi pháp luật được trao quyền sinh sát trong đô thị điên cuồng Mega-City One. Dredd và đối tác tập sự của mình Thẩm phán Anderson (Olivia Thirlby) nhận nhiệm vụ phải sắp xếp lại trật tự cho khu căn hộ cao 200 tầng và đối phó với trùm ma túy Ma-Ma (Lena Headey).
Mặc dù bị chỉ trích là bạo lực quá mức và thiếu đi các yếu tố châm biếm trong bản truyện gốc, nhưng “Dredd” (2012) vẫn là bộ phim được giới phê bình hoan nghênh và có doanh thu tích cực tại phòng vé.
Thanh Trúc (SHTT)