Kể từ khi hydroxychloroquine và thuốc chống ký sinh trùng ivermectin được đồn đại có thể chữa bệnh Covid-19 dứt điểm, đã có rất nhiều phương pháp điều trị có khả năng gây hại cho bệnh nhân Covid-19 được lan truyền trên Internet. Hiện nay, trên mạng xã hội Twitter cũng lan truyền xu hướng chữa bệnh Covid-19 bằng cách dùng Betadine để nhỏ mũi, súc miệng.
Vào ngày 8/9, một người dùng Twitter tự nhận là bác sĩ phòng cấp cứu chia sẻ: "Đừng sợ Covid-19 nữa. Điều trị dự phòng căn bệnh này không có gì khó khăn cả. Hàng ngày hãy dùng vài giọt Betadine để xịt mũi và súc miệng bằng Listerine là hoàn toàn không cần phải lo lắng".
Sau đó, lời khuyên này thu hút được đông đảo mọi người quan tâm, phần lớn là những người thuộc nhóm anti vaccine. Mặc dù vậy, các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nói rằng Betadine không phải là cách an toàn hay đáng tin cậy để ngăn ngừa bệnh Covid-19.
"Không có bằng chứng nào cho thấy povidone iodine (Betadine) có bất kỳ tác động nào đến bệnh Covid-19", BS Amesh A. Adalja, một học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, nói với Health.
Dưới đây là những điều bạn cần biết về Betadine và lý do tại sao các bác sĩ thực sự không muốn bất cứ ai dùng nó để súc miệng hay xịt mũi với mong muốn phòng tránh hay điều trị bệnh Covid-19.
Betadine chính xác là gì?
Betadine là tên thương hiệu của một hợp chất hóa học được gọi là povidone iodine hay iodopovidone. TS Adalja cho biết, đó là một dung dịch lỏng màu nâu thường được sử dụng như một chất khử trùng tại chỗ - nó có thể khử trùng các vết cắt và vết xước thông thường, hoặc làm sạch da trước khi khâu vết thương cũng như trước khi tiến hành các thủ tục phẫu thuật.
Betadine cũng có một loại thuốc súc họng sát trùng với 0,5% povidone iodine, nhưng nó chỉ có tác dụng điều trị và làm giảm các triệu chứng của đau họng. Ngoài ra còn có các loại thuốc thụt rửa với 0,3% povidone iodne giúp giảm ngứa và kích ứng nhẹ ở âm đạo.
Betadine có thể giúp ngăn ngừa Covid-19 không?
Tất nhiên là không! Các bác sĩ đều không khuyên bạn sử dụng Betadine để ngăn ngừa hoặc điều trị Covid-19 vì không có bằng chứng thực tế nào chứng minh tuyên bố đó là đúng.
Không rõ ý tưởng Betadine có khả năng ngăn ngừa COVID-19 xuất phát từ đâu, nhưng một số nghiên cứu trước đây đã tìm ra mối liên hệ dù không đi đến kết luận cuối cùng.
Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí JAMA Otolaryngology – Head & Neck Surgery cho thấy, các nhà khoa học trước đây đã sử dụng povidone iodine qua đường mũi họng để làm giảm tải lượng virus của những bệnh nhân mắc Covid-19 nặng. Các nhà nghiên cứu đã chọn 12 người tham gia làm nhóm đối chứng (nghĩa là không can thiệp) và 12 bệnh nhân súc miệng bằng dung dịch chứa dung dịch povidone iodine 1%, ngoài ra dùng dung dịch này xịt mũi và bôi thuốc mỡ với povidone 10%. Những người tham gia nghiên cứu được hướng dẫn làm điều này 4 lần mỗi ngày và làm liên tục trong 5 ngày.
Nghiên cứu cho thấy povidone iodine "có thể làm giảm việc vận chuyển virus SARS-CoV-2 ở người lớn mắc Covid-19 từ nhẹ đến trung bình" nhưng điều đó có nghĩa là nó chỉ làm giảm lượng virus trong mũi của một người khi họ đã bị nhiễm Covid-19. Chưa kể, dung dịch povidone iodine cũng có một số tác dụng phụ đáng sợ: 42% bệnh nhân tiếp xúc với nó bị "rối loạn chức năng tuyến giáp", "ngứa mũi khó chịu".
Nhìn chung, các tác giả nghiên cứu kết luận rằng cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu về tác dụng của povidone iodine đối với virus SARS-CoV-2.
Mặc dù vậy, TS Cassandra M. Pierre (một bác sĩ bệnh truyền nhiễm và giám đốc y tế của các chương trình y tế công cộng tại Trung tâm Y tế Boston) khẳng định, không có nghiên cứu nào cho thấy Betadine hoặc povidone iodine có thể giúp ngăn ngừa Covid-19 một cách chi tiết, rõ ràng. Bà khẳng định "Không có dữ liệu đáng tin cậy" cho thấy rằng povidone iodine có thể giúp ngăn ngừa bệnh Covid-19 cũng như sự lây lan của nó.
Gần đây, nhà sản xuất của Betadine, Avrio Health, cũng đã đưa ra tuyến bố trên trang web của mình cảnh báo khách hàng không nên sử dụng Betadine để ngăn ngừa Covid-19. "Betadine Antisaper Sore Throat Gargle" chỉ để giảm đau họng tạm thời. Các sản phẩm thuốc sát trùng Betadine đã không được chứng minh là có hiệu quả để điều trị hoặc ngăn ngừa Covid-19 cũng như bất kỳ loại virus nào khác", đại diện nhà sản xuất lên tiếng.
Sử dụng Betadine dưới dạng nước súc miệng hoặc thuốc xịt mũi có gây ra bất cứ mối nguy hiểm nào cho sức khỏe không?
Chắc chắn là có! Ngoài việc không hữu ích, việc để povidone iodine qua đường mũi họng cũng có thể gây ra những tổn hại sức khỏe. Theo TS Adalja, povidone iodine thường được sử dụng để súc miệng trị viêm họng nhưng vô tình nuốt phải nó - cho dù bạn nuốt nó qua đường miệng hay đưa lên mũi và nó chảy xuống đường cổ họng - đều có thể gây ảnh hưởng cho đường tiêu hóa.
Vị chuyên gia cho biết thêm, sử dụng povidone iodine liều cao cũng có thể gây ra các vấn đề về thận, ảnh hưởng chức năng tuyến giáp (nghiên cứu của JAMA cũng công nhận điều này). Chưa kể, nó có thể làm xỉn màu niêm mạc miệng lưỡi, thậm chí gây kích ứng phổi và khó thở.
Hiện tại, các phương pháp tốt nhất, an toàn nhất dựa trên bằng chứng để ngăn ngừa Covid-19, tránh nguy cơ gặp biến chứng nặng phải nhập viện vẫn là tiêm vắc-xin và đeo khẩu trang, dùng sát khuẩn. Người dân không nên làm theo những trào lưu chưa được kiểm chứng lan tràn trên mạng xã hội, tránh tiền mất tật mang.
Theo HH (Pháp Luật & Bạn Đọc)