Sự nguy hiểm mang tên “bụi mịn” PM2.5
Chỉ số ô nhiễm không khí ở mức báo động là vấn đề nóng được nhiều người dân, đặc biệt là người dân Hà Nội và TP.HCM quan tâm trong những ngày qua. Trong đó, đáng chú ý người dân đang phải đối diện với tình trạng ô nhiễm bụi mịn PM2.5. Bụi mịn là các hạt tìm thấy trong không khí, bao gồm cả bụi, muội, khói, hạt chất lỏng, có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 µg/m3 (=1/30 kích thước sợi tóc).
Bụi trong không khí nói chung và bụi PM2.5 thường phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ từ khí thải của phương tiện giao thông, hoạt động của các nhà máy công nghiệp, xây dựng, đốt rơm rạ trong nông nghiệp, hoạt động sinh hoạt tại các hộ gia đình (đặc biệt là đun nấu và sưởi ấm bằng than, củi), từ khói thuốc lá, cháy rừng…
Bụi PM2.5 được đánh giá là tác nhân ô nhiễm không khí có ảnh hưởng tiêu cực nhất tới sức khoẻ con người. Vì có kích thước rất nhỏ nên bụi PM2.5 rất nguy hiểm, có khả năng lắng đọng, thẩm thấu và đi sâu vào các phế nang trong phổi và máu ảnh hưởng tới hệ hô hấp, tim mạch và não bộ. Điều này khiến không ít người dân lo lắng trước tình trạng ô nhiễm do bụi mịn, có nguy cơ đe dọa đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em.
Thực hư “khẩu trang lọc bụi đến 95%”?
Giải pháp cứu cánh cho người dân trong tình trạng ô nhiễm hiện nay là những chiếc khẩu trang có khả năng lọc bụi cao. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay, đặc biệt là trên các trang mạng, chỉ cần tìm kiếm từ khóa “khẩu trang lọc bụi” chỉ chưa đầy 0.06 giây đã cho khoảng 9.840.000 kết quả, tuy nhiên thực hư công dụng, đồng thời để tìm ra một chiếc khẩu trang “xịn”, có nguồn gốc xuất xứ không phải điều đơn giản.
Những chiếc khẩu trang được quảng cáo với khả năng lọc bụi mịn đến 95%, chống tia UV, không những thế còn thoáng mát, giảm nhiệt, ngăn ngừa virust cảm cúm.
Cụ thể, "khẩu trang chống bụi siêu mịn có 5 tầng lọc, có van thở hai chiều, giảm cảm giác ngột ngạt, bí thở cho người sử dụng. Ngoài việc lọc khói bụi, kháng khuẩn, chống tia UV (tia cực tím)… loại khẩu trang này có thể lọc cả loại bụi siêu mịn PM2.5 bằng lớp than hoạt tính. Đáng nói, ngoài cùng là lớp lọc chất độc hại, tiếp theo là lọc các vật chất nhỏ; lớp than hoạt tính, lớp lọc khói ô tô, xe máy. Cuối cùng, lớp lọc PM2.5 lọc các hạt bụi nhỏ".
Trên một vài trang thương mại điện tử nổi tiếng, những chiếc khẩu trang được rao bán với giá dao động từ 160 - 550nghìn/1 hộp. Những chiếc khẩu trang này đều được quảng cáo có xuất xứ từ Mỹ, Tây Ban Nha, Singapore… và đạt tiêu chuẩn quốc tế toàn cầu. So với mặt bằng chung những chiếc khẩu trang có thể giặt và sử dụng nhiều lần có giá rẻ hơn rất nhiều so với chiếc khẩu trang “lọc bụi mịn”.
Trong vai người mua sỉ lẻ khẩu trang chống bụi mịn, liên hệ với tài khoản T.B.N chuyên sỉ lẻ khẩu trang, phóng viên nhận được câu trả lời: “Tôi đảm bảo giá tốt nhất vì tôi làm việc trực tiếp với nhà phân phối bên Trung Quốc, tính ra có 50.000đ/1 chiếc nếu mua sỉ, khách mua lẻ là 55.000đ/ 1 chiếc, loại khẩu trang này hiện đang bán rất chạy do độ ô nhiễm môi trường của TP.Hà Nội ngày càng khủng khiếp”.
Bên cạnh đó những chiếc khẩu trang giả mạo nhãn hiệu giá chỉ từ 6.000đ – 7.000đ/1chiếc trên thị trường cũng xuất hiện rất nhiều. Tuy nhiên, những chiếc khẩu trang này có đem lại hiệu quả như quảng cáo vẫn là một câu hỏi lớn?
Liên quan đến vấn đề này, Tiến sĩ Y học Mai Văn Quang, PTK. Khoa học sức khỏe (Trường Đại học Tây Bắc) khẳng định: “Loại bụi mịn có kích thước 2,5 micromet còn nhỏ hơn kích thước của vi sinh vật (5-10 micromet) gây viêm đường hô hấp, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Bên cạnh đó, những bụi hóa chất gây viêm da, nếu tiếp xúc nhiều và quá lâu với loại bụi này gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, về lâu dài dẫn đến giảm chức năng hô hấp, thông qua đó dẫn đến rối loạn các chuyển hóa khác, ví dụ như khi hô hấp không đầy đủ thì hồng cầu không hấp thụ đủ ôxy gây thiếu máu não, ảnh hưởng đến tim.
Chia sẻ về những chiếc khẩu trang trên thị trường hiện nay, bác sĩ cho rằng, để nhận định những chiếc khẩu trang trên thị trường có khả năng ngăn ngừa bụi mịn hay không và có hấp thụ chất độc hay không cần có cơ quan kiểm nghiệm, kiểm định vào cuộc. Vậy nên những quảng cáo về những chiếc khẩu trang chống được đến 95% bụi mịn là vô căn cứ và cần phải có cơ quan xét nghiệm đủ tư cách pháp lý để chứng thực công dụng những chiếc khẩu trang này. Bên cạnh đó, ông cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ những thông tin về bụi mịn và trước những lợi quảng cáo mang tính chất lợi nhuận không có cơ sở khoa học để tránh tiền mất tật mang.
Thực hư công dụng khẩu trang chống bụi mịn, đánh lừa người dùngVới tình trạng ô nhiễm như hiện nay, để bảo vệ sức khỏe, người dân được khuyên là nên hạn chế ra đường. Cùng với đó, những sản phẩm khẩu trang chống bụi mịn cũng ngay lập tức trở nên đắt khách. Được quảng cáo có tác dụng thần thánh, chống được bụi mịn PM2.5, nhưng giá lại rẻ bất ngờ, và nguồn gốc xuất xứ thì hoàn toàn mờ mịt. Liệu những loại khẩu trang này có thực sự mang lại hiệu quả như quảng cáo?
Theo Hồng Vân (VietQ)