Theo thông tin lan truyền, vấn đề nằm ở nồng độ CO₂ tăng cao khi ngủ trong phòng kín có điều hòa. Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng từ Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng) giải thích rằng nguồn phát thải CO₂ chính trong phòng ngủ là từ hơi thở con người. Một người trưởng thành có thể thải ra khoảng 120–160 lít CO₂ trong 8 giờ ngủ.
Trong một căn phòng 20m² không có thông gió, nồng độ CO₂ sẽ tăng nhanh, đặc biệt nếu có nhiều hơn một người trong phòng. Điều hòa dân dụng (loại 2 cục) chỉ làm mát không khí tuần hoàn trong phòng chứ không cấp gió tươi từ bên ngoài. Do đó, CO₂ sẽ tích tụ liên tục suốt đêm dù nhiệt độ được điều chỉnh. Việc đóng kín cửa để tiết kiệm điện càng làm giảm khả năng trao đổi không khí.
Bác sĩ Huy Hoàng cho biết chưa có bằng chứng trực tiếp chứng minh CO₂ gây rụng tóc. Tuy nhiên, các yếu tố gián tiếp như căng thẳng (stress), mất ngủ và không khí ô nhiễm trong môi trường kém thông gió có thể ảnh hưởng đến sức khỏe da đầu và tóc.
Các tổ chức y tế như WHO và EPA, cùng Hiệp hội Kỹ sư Nhiệt lạnh và Điều hòa Hoa Kỳ (ASHRAE), khuyến nghị mức CO₂ trong nhà nên dưới 1000 ppm để đảm bảo chất lượng không khí tốt. Tuy nhiên, các nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật Đan Mạch và Singapore chỉ ra rằng nồng độ CO₂ trong phòng ngủ kín bật điều hòa thường đạt từ 1500 đến 1900 ppm, thậm chí cao hơn ở phòng nhỏ hoặc nhiều người.
Nồng độ CO₂ trong phòng ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng giấc ngủ:
- Dưới 1000 ppm: Không ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- 1000 – 2000 ppm: Gây cảm giác ngột ngạt, buồn ngủ, đau đầu nhẹ, giảm chất lượng giấc ngủ.
- 2000 – 5000 ppm: Gây mệt mỏi, đau đầu, giảm nhận thức, ảnh hưởng hiệu suất làm việc.
- Trên 5000 ppm: Có nguy cơ gây ngạt, chóng mặt, buồn nôn.
Theo bác sĩ Huy Hoàng, nồng độ CO₂ trên 1000 ppm làm gián đoạn giấc ngủ, giảm độ sâu giấc ngủ và gây mệt mỏi khi thức dậy. Về lâu dài, giấc ngủ kém chất lượng có thể dẫn đến mất ngủ mãn tính, đặc biệt ở người lớn tuổi và người có bệnh nền. Nồng độ CO₂ cao cũng làm giảm hiệu suất tư duy và khả năng tập trung. Nghiên cứu của Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley (Hoa Kỳ) chỉ ra rằng mức CO₂ từ 1000–2500 ppm ảnh hưởng đáng kể đến khả năng đưa ra quyết định chiến lược và nhận thức.
Bên cạnh đó, không khí tù đọng kích hoạt phản ứng căng thẳng sinh lý. Ngủ không sâu giấc do CO₂ cao cũng làm giảm khả năng phục hồi tâm lý.
Để cải thiện chất lượng không khí khi ngủ trong phòng điều hòa, bác sĩ Huy Hoàng đưa ra một số lời khuyên:
- Thông gió đúng cách: Mở hé cửa sổ khoảng 5–10 cm để tạo luồng không khí lưu thông. Có thể lắp quạt hút, điều hòa có chức năng cấp gió tươi hoặc hệ thống thu hồi nhiệt HRV/ERV.
- Sử dụng điều hòa thông minh: Ưu tiên các mẫu có chế độ gió tươi hoặc cảm biến CO₂ tự động kích hoạt thông gió. Bảo trì bộ lọc và dàn lạnh định kỳ để tránh nấm mốc và bụi bẩn.
- Theo dõi nồng độ CO₂: Sử dụng thiết bị cảm biến CO₂ như Aranet4, Temtop đặt gần khu vực ngủ. Nếu nồng độ CO₂ vượt quá 1000 ppm, cần thông gió ngay lập tức.
- Các biện pháp hỗ trợ khác: Máy lọc không khí có thể giúp giảm bụi mịn và vi khuẩn (nhưng không giảm CO₂). Duy trì độ ẩm phòng lý tưởng 40–60% hỗ trợ hô hấp. Trồng cây xanh có thể giúp cải thiện tâm trạng nhưng không hiệu quả trong việc giảm CO₂ vào ban đêm.
Ngủ trong phòng kín bật điều hòa không phải là vấn đề nếu chúng ta biết cách kiểm soát chất lượng không khí. Nồng độ CO₂ cao tích tụ có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi, căng thẳng và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Thay vì ngừng sử dụng điều hòa, chúng ta nên kết hợp thông gió hợp lý và sử dụng các thiết bị theo dõi để đảm bảo môi trường ngủ lành mạnh.
PV (SHTT)