Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng đủ đầy hơn về vật chất, thực phẩm, nhưng kéo theo đó là số lượng người mắc ung thư cũng gia tăng - căn bệnh được ví như "cơn ác mộng" mà không một ai muốn gặp phải.
Theo Tổ chức y tế Thế giới WHO, ung thư là sự xuất hiện của tế bào bất thường phát triển không kiểm soát được, xâm lấn các bộ phận và cơ quan khác. Đây là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai trên toàn cầu, ước tính đã có khoảng 9,6 triệu ca tử vong vì ung thư vào năm 2018.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh ung thư. Nhưng vào năm 2019, trên Tạp chí Bác sĩ Ung thư do Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ tài trợ đã công bố một số liệu thống kê cho thấy trong 30 năm qua, có rất nhiều bệnh nhân ung thư gia tăng do yếu tố "giàu - nghèo".
Thật ra, giàu hay nghèo chỉ là một phép ẩn dụ, ám chỉ những thói quen xấu trong môi trường sống dư thừa hoặc nghèo nàn khiến bệnh ung thư dễ tiến triển.
Vậy loại ung thư mà "người giàu" và "người nghèo" dễ mắc nhất là gì? Câu trả lời sẽ có ngay bên dưới đây.
"Bệnh ung thư của người giàu": Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng, cũng giống như bệnh tiểu đường, bệnh gút, bệnh huyết áp cao... đều là những căn bệnh của "người giàu". Có liên quan chặt chẽ đến chế độ ăn uống quá dư thừa chất béo, ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ, sử dụng nhiều loại đồ uống có cồn... Đáng nói, hầu hết những loại thực phẩm này đều đã được WHO xếp vào danh sách tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng ngày càng đã có xu hướng trẻ hóa. Năm 2018, Việt Nam ghi nhận 14.733 trường hợp mắc mới và 7856 ca tử vong vì căn bệnh này.
Khi bắt đầu hình thành bệnh ung thư ruôt, bệnh nhân sẽ thay đổi thói quen đại tiện. Có thể cảm thấy chán ăn, đầy bụng, đau bụng, giảm cân bất thường, có máu trong phân, xuất hiện khối u trong bụng... Ngoài ra, các bệnh viêm nhiễm đại trực tràng lâu ngày như viêm loét đại trực tràng chảy máu cũng thấy có liên quan đến ung thư đại trực tràng.
Những người có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng:
- Người trung niên và người cao tuổi
- Những người có chế độ ăn nhiều calo, giàu protein và ít chất xơ, nghĩa là những người thích ăn thịt nhưng không ăn rau
- Bệnh nhân có tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng
- Người hút thuốc, người nghiện rượu
- Polyp đại tràng, bệnh nhân bị viêm ruột
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng, nên thận trọng trong vấn đề ăn uống và sinh hoạt, đồng thời đi khám sức khỏe định kỳ và nội soi đại tràng thường xuyên, đặc biệt là những người trên 40 tuổi có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư.
"Bệnh ung thư của người nghèo" - Ung thư dạ dày
Điều kiện sống thấp, thói quen sống quá tiết kiệm... chính là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ ung thư dạ dày và ung thư phổi. Cụ thể như sau:
- Thích ăn đồ muối: Nhiều gia đình có xu hướng làm thịt muối, dưa muối... để ăn dần cho tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên những thực phẩm nhiều muối đã được WHO liệt kê vào danh sách làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày .
- Những người sống ở khu vực có điều kiện kinh tế kém, y tế kém... nếu chẳng may nhiễm vi khuẩn HP - loại vi khuẩn gây ra viêm loét dạ dày tá tràng và ung thư dạ dày, sẽ không được kiểm tra và điều trị kịp thời, làm tăng nguy cơ tiến triển bệnh nặng.
- Cố gắng sử dụng đồ ăn thừa, đồ ăn bị mốc để tiết kiệm: Để tiết kiệm, nhiều người luôn cố gắng để không phải vứt bỏ thức ăn thừa và trái cây bị mốc. Tuy nhiên, khi để lâu hoặc đã bị mốc thì đồ ăn sẽ không còn bổ dưỡng nữa, thậm chí chúng còn tạo ra nitrite và sản sinh vi khuẩn nếu để quá lâu. Tổ chức nghiên cứu ung thư Quốc tế (IARC) đánh giá, việc tiêu thụ lâu dài các loại thực phẩm có chứa một lượng lớn nitrite sẽ làm tăng nguy cơ ung thư thực quản và ung thư dạ dày.
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân ung thư dạ dày thường có dấu hiệu buồn nôn, nôn, chán ăn, đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy ra máu... Trường hợp nặng có thể đe dọa đến tính mạng, vì vậy bạn cần phát hiện và điều trị trước khi bệnh tiến triển nặng.
Những người có nguy cơ cao bị ung thư dạ dày:
- Bệnh nhân có tiền sử gia đình bị ung thư dạ dày
- Những người có thói quen ăn uống thiếu khoa học, ăn không đúng bữa, ăn quá nhiều đồ ngâm muối, thịt nướng, thực phẩm nóng...
- Người hút thuốc và nghiện rượu lâu năm
- Bệnh nhân mắc các bệnh về đường tiêu hóa như loét dạ dày và viêm dạ dày mãn tính
Nếu bạn thuộc nhóm ung thư dạ dày có nguy cơ cao nêu trên, bạn nên chú ý hơn đến chế độ ăn uống của mình, cố gắng có chế độ ăn uống cân bằng, tránh ăn quá nhiều và tránh ăn đồ cay, đồ ngâm và đồ nướng.
5 lưu ý của WHO để phòng ngừa các bệnh ung thư
Cho dù loại là ung thư của "người giàu" hay ung thư của "người nghèo" thì các yếu tố gây bệnh đều có liên quan nhiều đến thói quen ăn uống hàng ngày. Vì vậy, nếu bạn muốn ngăn ngừa ung thư, bạn có thể tham khảo những khuyến cáo mà WHO đưa ra:
- Kiểm soát lượng chất béo động vật tiêu thụ mỗi ngày
- Ăn nhiều chất xơ thô, chẳng hạn như ngô, kiều mạch, yến mạch, khoai lang...
- Giảm tiêu thụ thịt đỏ, đặc biệt là thực phẩm thịt chế biến
- Ăn nhiều trái cây và rau quả tươi
- Cố gắng tránh chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều calo để tránh béo phì.
Theo Đỗ Đỗ (Phụ Nữ Việt Nam)