Một trường hợp đáng báo động vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, khi một nam bệnh nhân mới 29 tuổi đi khám sức khỏe định kỳ và bất ngờ phát hiện tình trạng máu trắng đục như sữa cùng chỉ số mỡ máu (triglyceride) cao gấp gần 15 lần mức bình thường. Các bác sĩ cảnh báo đây là hồi chuông báo động về tình trạng rối loạn chuyển hóa thầm lặng đang gia tăng ở người trẻ tuổi.
Nam bệnh nhân này đến khám trong một chương trình chăm sóc sức khỏe doanh nghiệp và hoàn toàn không có bất kỳ biểu hiện lâm sàng bất thường nào. Tuy nhiên, hình ảnh huyết thanh sau khi ly tâm có màu trắng đục thay vì màu vàng trong như bình thường đã ngay lập tức thu hút sự chú ý của đội ngũ y tế.
Kết quả xét nghiệm sinh hóa khiến nhiều người giật mình: chỉ số triglyceride máu lên tới 2.250 mg/dL, trong khi giá trị bình thường được khuyến cáo là dưới 150 mg/dL. Chỉ số cholesterol toàn phần cũng ở mức 321 mg/dL. TS.BS Kiều Xuân Thy, Phó Trưởng phụ trách Cơ sở 3 – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết các chỉ số này cho thấy bệnh nhân bị rối loạn lipid máu nặng dù không có triệu chứng rõ rệt.
Chỉ số triglyceride máu (mỡ trong máu) của bệnh nhân cao gấp 15 lần đặt bệnh nhân vào nhóm nguy cơ rất cao mắc các biến chứng nguy hiểm như viêm tụy cấp, đột quỵ thiếu máu não và các bệnh lý tim mạch. Đặc biệt, khi nồng độ triglyceride vượt ngưỡng 1.000 mg/dL, nguy cơ viêm tụy cấp tăng mạnh, và khi trên 2.000 mg/dL, nguy cơ đột quỵ thiếu máu não hoặc nhồi máu cơ tim càng trở nên rõ rệt.
Trường hợp của chàng trai 29 tuổi là minh chứng rõ nét cho thấy nhiều người trẻ hiện nay đang phải đối mặt với tình trạng rối loạn chuyển hóa một cách âm thầm. Họ thường chủ quan với sức khỏe, bỏ qua việc thăm khám định kỳ vì nghĩ mình còn trẻ và khỏe mạnh, trong khi tổn thương mạch máu có thể đã tiến triển từ nhiều năm trước khi các biến cố xảy ra.
TS.BS Thy giải thích, triglyceride tăng cao làm tăng độ nhớt của máu, gây ảnh hưởng xấu đến tuần hoàn vi mô và làm tổn thương lớp nội mô mạch máu. Quá trình viêm mạn tính tại đây thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa, làm hẹp lòng mạch. Nếu các mảng xơ vữa này bị vỡ ra, huyết khối có thể hình thành và gây tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến đột quỵ não hoặc nhồi máu cơ tim. Nguy cơ này còn tăng lên đáng kể khi tình trạng tăng triglyceride đi kèm với giảm nồng độ HDL-C (cholesterol tốt) do mất đi cơ chế bảo vệ thành mạch tự nhiên.
Với mức triglyceride 2.250 mg/dL, nam bệnh nhân này được xếp vào nhóm nguy cơ đột quỵ rất cao và cần được điều trị tích cực, bao gồm cả thay đổi lối sống và sử dụng thuốc hạ lipid máu.
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, để phòng ngừa hiệu quả rối loạn lipid máu và giảm nguy cơ đột quỵ, đặc biệt ở người trẻ, cần chú trọng thực hiện đồng thời ba trụ cột chính:
- Dinh dưỡng hợp lý: Giảm thiểu tối đa chất béo bão hòa, đường tinh luyện, và các món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ. Tăng cường bổ sung rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ, cá biển và các loại ngũ cốc nguyên hạt trong chế độ ăn hàng ngày.
- Thay đổi lối sống: Tăng cường hoạt động thể chất, phấn đấu đạt tối thiểu 150 phút tập luyện mỗi tuần. Duy trì thói quen không bỏ bữa sáng, ngủ đủ giấc, hạn chế sử dụng rượu bia và tuyệt đối tránh hút thuốc lá.
- Tầm soát định kỳ: Người trưởng thành, đặc biệt là những người thuộc nhóm nguy cơ cao như dân văn phòng, người béo bụng, ít vận động hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm, nên thực hiện xét nghiệm lipid máu ít nhất mỗi 12 tháng.
Việc phát hiện sớm tình trạng rối loạn lipid máu thông qua tầm soát định kỳ đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Điều này không chỉ giúp điều chỉnh lối sống kịp thời ngay từ giai đoạn chưa có tổn thương thực thể, mà còn là biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ và viêm tụy cấp. Chủ động kiểm soát mỡ máu không chỉ là một lựa chọn, mà là một yêu cầu thiết yếu trong chiến lược bảo vệ sức khỏe lâu dài.
PN (SHTT)