Âm thầm không có triệu chứng
Theo Thạc sĩ - Bác sĩ Cao Ngọc Tuấn - Phó Trưởng Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, gan nhiễm mỡ là biểu hiện đầu tiên của bệnh gan mà nguyên nhân có thể phân thành nhiều loại như gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng, do hóa chất, do nội tiết, do vi sinh vật, do di truyền, do miễn dịch...
Chính vì thế mà việc ăn uống với thành phần thức ăn không hợp lý như: nhiều chất béo, mỡ động vật, thức ăn có lượng đường quá cao cũng có khả năng chuyển hóa thành chất béo.
Theo BS Tuấn thời gian ăn uống vào dịp cuối năm, lễ Tết thường không điều độ, có thể gây rối loạn sự cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo. Đó là điều kiện phát sinh béo phì và gan nhiễm mỡ.
Những người dễ bị gan nhiễm mỡ đó là người có tiền sử đái tháo đường, rối loạn lipit máu, uống nhiều bia rượu, sử dụng thuốc kéo dài, người béo phì thừa cân.
Bệnh gan nhiễm mỡ hầu như chỉ phát hiện qua sàng lọc sức khoẻ. BS Tuấn cho biết bệnh gan không được điều trị kịp thời sẽ âm thầm phát triển, khi lượng mỡ trong gan quá nhiều mới có triệu chứng.
Lý do mà hầu hết bệnh nhân đều không biết mình đang mắc gan nhiễm mỡ là bởi bệnh này có rất ít triệu chứng, dấu hiệu rõ ràng. Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ triệu chứng có thể là mệt mỏi, đau bụng hạ sườn bên phải, bị sụt cân không rõ lý do. Những dấu hiệu này thường bị nhầm lẫn với một số bệnh khác, vì vậy chúng ta thường rất chủ quan.
BS Tuấn nhấn mạnh khi cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, da vàng tức là tình trạng bệnh đã chuyển biến khá phức tạp, có thể bạn đang trong giai đoạn xơ gan. Gan nhiễm mỡ biến chứng nguy hiểm nhất là ung thư gan. Nhìn chung, để phát hiện bệnh sớm nhất, mỗi người nên thực hiện khám định kỳ, xét nghiệm máu và kiểm tra gan.
Gan nhiễm mỡ không có thuốc đặc trị. Khi phát hiện gan nhiễm mỡ, các bác sĩ thường khuyến khích người bệnh sử dụng một số loại thực phẩm tốt cho gan để cải thiện tình trạng của bệnh.
Sản phẩm đầu tiên cần được bổ sung vào bữa ăn đó là rau củ quả. Đây là một loại thực phẩm có tác dụng tốt với bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Các loại như: ngô, nấm hương, rau cải,… có thể giảm lượng cholesterol trong cơ thể người bệnh.
Người gầy cũng bị gan nhiễm mỡ
BS Ngọc Tuấn cho biết, từ trước tới nay người ta thường nghĩ chỉ những người béo phì, uống bia rượu mới bị gan nhiễm mỡ nhưng nghịch lý ngay cả người gầy xác gầy xơ vẫn bị gan nhiễm mỡ.
Theo BS Tuấn, nhiều người gầy nhưng có lối sống không lành mạnh, ăn nhiều thức ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ, lười vận động thì nguy cơ mắc máu nhiễm mỡ cũng cao hơn. Ngoài ra, một số người mắc rối loạn di truyền tăng cholesterol máu thì dù gầy hay béo cũng khiến mỡ trong máu cao.
Rất nhiều người gầy bị gan nhiễm mỡ, lý giải điều này bác sĩ Tuấn cho biết sau khi ăn các chất béo hấp thu tại ruột và chuyển hoá tại gan với đơn vị axit béo. Axit béo này tồn tại dưới nhiều dạng chất chuyển hoá cholesterol, triglycerid…
Những chất này đi vào máu thì cần có chất vận chuyển là protein. Chất vận chuyển này kết hợp cholesterol, triglycerid di chuyển trong máu đến các cơ quan để phục vụ cơ thể.
Nhưng người gầy ăn kém, không ăn mỡ nhưng protein thấp nên lượng đạm cơ thể thấp làm cho quá trình chuyển hoá tạo ra protein để vận chuyển mỡ thấp và làm cho mỡ đọng lại trong gan gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.
Với những người gầy, để đảm bảo lượng dinh dưỡng không dẫn tới tình trạng thừa mỡ trong gan, bác sĩ Ngọc Tuấn cho biết nếu gầy không phải do suy dinh dưỡng thì không thuộc nhóm nguy cơ gan nhiễm mỡ. Nhưng những người gầy vẫn cần chú ý hai thói quen phòng gan nhiễm mỡ:
Thứ nhất, luôn giữ chế độ luyện tập thể dục thể thao. Mỗi ngày tập 30 phút và cố gắng duy trì 3 lần/tuần. Tập thể dục làm giảm mỡ trong gan.
Thứ hai, chế độ ăn, tăng cường rau quả xanh. Rau củ quả ít cholesterol. Ăn đạm động vật ở cá, thịt gà. Hạn chế nội tạng, thịt bò. BS Tuấn cho rằng đây là đạm động vật nhiều cholesterol hay ảnh hưởng tới quá trình tích mỡ trong gan.
Ngoài ra, rượu bia dù lễ tết vẫn uống trong lượng cho phép. Uống vừa phải, không uống nhiều vì uống nhiều còn gây nên rất nhiều biến chứng khác cho cơ thể.
BS Tuấn khuyến cáo tốt nhất là sau dịp Tết mỗi người nên tự đi kiểm tra sức khoẻ để sàng lọc gan nhiễm mỡ. Nếu khám sức khoẻ, men gan tăng cao bác sĩ có thể làm thêm siêu âm gan để đánh giá tình trạng gan và có thể phát hiện gan nhiễm mỡ qua siêu âm.
Theo Ngọc Anh (Doanh Nghiệp & Tiếp Thị)