Tết Đoan ngọ ăn gì để 'diệt sâu bọ'?

31/05/2025 08:51:57

Tết Đoan ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) là một trong những ngày lễ truyền thống lâu đời của người Việt. Bên cạnh ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên, đây còn được coi là ngày "diệt sâu bọ” trong cơ thể, nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe.

Theo quan niệm dân gian, sâu bọ không chỉ là côn trùng phá hoại mùa màng mà còn là cách gọi tượng trưng cho các loại vi sinh vật, ký sinh trùng, vi khuẩn, nấm mốc gây bệnh trong cơ thể. Vào đầu mùa Hè, khi thời tiết nóng ẩm, cơ thể dễ bị suy giảm sức đề kháng, các loại mầm bệnh cũng có điều kiện phát triển mạnh. Vì vậy, ông cha ta tin rằng, ăn một số món nhất định trong ngày Tết Đoan ngọ sẽ giúp cơ thể giải độc, tiêu diệt mầm bệnh, đồng thời nâng cao sức khỏe tổng thể.

Tết Đoan ngọ ăn gì để 'diệt sâu bọ'?
Mâm cúng trong ngày Tết Đoan ngọ - Ảnh: FB Bao Anh Nguyen

Một số món ăn truyền thống dưới đây thường được chuẩn bị trong ngày Tết Đoan ngọ với ý nghĩa “diệt sâu bọ”.

Cơm rượu nếp

Cơm rượu nếp là món không thể thiếu trong ngày này. Được làm từ gạo nếp ủ với men rượu, gói trong lá chuối hoặc lá sen, cơm rượu nếp có mùi thơm đặc trưng, vị cay nồng nhẹ, thường được ăn vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Người xưa tin rằng cơm rượu nếp giúp tiêu diệt các loại ký sinh trùng, vi khuẩn trong đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, vì có chứa cồn, mọi người cần ăn với lượng vừa phải, đặc biệt nếu phải điều khiển phương tiện giao thông.

Trái cây theo mùa

Trong quan niệm dân gian, mận và vải là hai loại trái cây đặc trưng không thể thiếu trên mâm cúng Tết Đoan ngọ. Với vị chua ngọt hài hòa, những loại quả này được cho là hỗ trợ tiêu hóa trong những ngày nắng nóng.

Thông thường, sau khi ăn cơm rượu nếp vào buổi sáng, người dân sẽ tiếp tục dùng các loại trái cây này để tăng hiệu quả “diệt sâu bọ” trong cơ thể.

Bánh gio

Tết Đoan ngọ ăn gì để 'diệt sâu bọ'? - 1
Bánh gio thường được ăn cùng mật mía - Ảnh: Báo Quảng Ninh

Bánh gio, hay còn gọi là bánh tro, là món ăn dân dã quen thuộc ở miền Bắc trong dịp này. Bánh được làm từ gạo nếp ngâm nước tro, gói bằng lá chuối và luộc chín. Khi bóc ra, bánh có màu vàng trong, vị thanh nhẹ, thường được ăn kèm với mật mía hoặc đường thẻ. Bánh gio được coi là món ăn giúp mát gan, giải độc, giúp cơ thể dễ chịu hơn trong thời điểm giao mùa.

Bên cạnh các món ăn truyền thống với mục đích “diệt sâu bọ”, nhiều vùng miền còn chuẩn bị thêm các món đặc trưng khác để cúng lễ và dùng trong bữa cơm gia đình.

Thịt vịt

Tại nhiều tỉnh miền Trung, thịt vịt là món ăn quen thuộc không thể thiếu trong ngày Tết Đoan ngọ. Theo Đông y, thịt vịt có tính hàn, vị ngọt, giúp bổ sung năng lượng và bồi dưỡng cho cơ thể, đặc biệt phù hợp với những người làm việc căng thẳng, hoặc suy nhược cơ thể. Vịt luộc, vịt nấu măng hay vịt quay là những món được nhiều gia đình lựa chọn.

Chè kê

Chè kê là món chè truyền thống của miền Trung, được nấu từ hạt kê vàng và đậu xanh, có vị thơm bùi, dễ ăn. Đây là món ăn giúp giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và cung cấp năng lượng trong những ngày Hè oi bức.

Bánh bá trạng

Tết Đoan ngọ ăn gì để 'diệt sâu bọ'? - 2
Bánh bá trạng - món ăn quen thuộc của người Hoa: Ảnh: Báo Thanh Niên

Tại các khu vực có đông người Hoa sinh sống như TP.HCM, Sóc Trăng, bánh bá trạng là món không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan ngọ. Bánh được làm từ gạo nếp, nhân thịt, trứng muối, đậu phộng cùng các gia vị đặc trưng, gói trong lá tre hoặc lá chuối, sau đó đem luộc chín. Bánh bá trạng vừa ngon miệng, vừa mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, bình an cho cả gia đình.

Bánh trôi nước

Ở miền Nam, nhiều gia đình còn chuẩn bị chè trôi nước trong ngày Đoan ngọ. Những viên bánh trôi tròn trịa, nhân đậu xanh ngọt bùi, thả trong nước đường gừng thơm lừng, không chỉ là món ăn ngon mà còn tượng trưng cho sự trôi chảy, hanh thông trong cuộc sống.

Tết Đoan ngọ là một dịp lễ mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện sự giao hòa giữa văn hóa, ẩm thực và triết lý sống của người Việt. Dù ở vùng miền nào, mỗi món ăn trong ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch đều gửi gắm mong ước về sức khỏe, sự thanh sạch và bình an cho cả gia đình!

Chúc bạn và gia đình đón một ngày Tết Đoan ngọ vui vẻ, bình an!

Theo Đào Dung (Suckhoecong.vn)

Nổi bật