Tục thờ cúng chư Phật, gia tiên tiên của người Việt ra đời từ lâu thể hiện sự coi trọng cuộc sống tâm linh, coi trọng cội nguồn. Trên ban thờ ngày Rằm, ngày mùng Một, ngày giỗ chạp, lễ Tết,...dù cúng mặn hay cúng chay thì đều không thể thiếu một bình hoa tươi. Tuy vậy, không phải gia đình nào cũng biết rõ về các loại hoa cúng ban thờ và hoa kiêng kị xuất hiện ở vị trí trang trọng này.
Các cụ thường răn dạy về cái tâm khi cúng gia tiên là chính - không cần mâm cao cỗ đầy. Do vậy, mọi người thường hay chọn các loại hoa cúng ban thờ phù hợp theo mùa. Những đóa hoa tươi thắm để cúng trên ban thờ do đó luôn là những bông hoa tươi nhất, đẹp nhất để tỏ trọn lòng thành kính.
- Hoa cúng lễ Phật thì mẫu đơn là phù hợp nhất.
- Hoa huệ ta có vẻ đẹp tinh khiết và trưng được lâu.
Hoa dâng cúng nên chọn hoa thơm, tên đẹp, tính chất hoa đẹp. Ngoài ra, gia chủ nên chọn hoa có màu vàng và đỏ - những màu tượng trưng cho nhà Phật như cúc vàng, hồng đỏ. Chị em cũng nên chú ý chỉ cúng một màu để tạo sự trang nghiêm cho bàn thờ.
Các loại hoa không nên cúng
- Hoa ly: Hoa ly rực rỡ và thơm ngát thích hợp cúng gia tiên và Thánh nhưng không hợp để lễ Phật. Hơn thế nữa, một số gia đình cũng kiêng dùng hoa ly ở ban thờ gia tiên để tránh sự chia ly.
- Hoa lan móng rồng (lan cua): Những cánh hoa trông giống móng rồng sẽ tạo ra sát khí trên ban thờ.
- Hoa nhài: Trong dân gian, hoa nhài bị ô uế, nhiễm bẩn khi 'hoa nhài cắm bãi cứt trâu'.
- Hoa đại: Loài hoa thơm ngát với màu lại không dùng để thờ cúng vì theo sự tích tượng trưng cho sự quấn quít trai gái.
- Hoa cứt lợn (xuyến chi): sẽ không thành kính khi đặt trên ban thờ bởi cái tên 'xấu xí' của nó.
- Hoa râm bụt không dùng thờ cúng vì có chữ “râm” đằng trước.