Độc lạ 'Tây Lương nữ quốc' Mosuo: Nơi phụ nữ có thể 'ngủ với bất cứ ai'

Nơi được ví như "Tây Lương nữ quốc" trong truyền thuyết này thực sự tồn tại quanh hồ Lugu, là dân tộc theo chế độ mẫu hệ duy nhất còn sót lại ở Trung Quốc, nơi phụ nữ là trụ cột, quyền lực và mọi mối quan hệ được định nghĩa bởi sự tự nguyện.

Đừng vội đánh giá, hãy cùng khám phá bí ẩn về bộ tộc Mosuo để hiểu rõ hơn về một nền văn hóa đã tồn tại hàng ngàn năm.

"Tẩu hôn" và tình yêu tự do: khi phụ nữ làm chủ cuộc tình

Tại bộ tộc Mosuo, không có tục cưới gả truyền thống. Thay vào đó, họ duy trì phong tục "tẩu hôn" – một hình thức quan hệ tình cảm tự do, không ràng buộc bởi hôn nhân. Khi một bé gái Mosuo đến tuổi dậy thì (khoảng 13 tuổi) và được xem là phụ nữ, cô bé sẽ có phòng riêng tại nhà mẹ đẻ. Kể từ lúc này, cô có quyền mời bất cứ chàng trai nào mình thích đến nhà và thẳng thừng từ chối người mình không ưng.

Các buổi giao lưu cộng đồng là nơi trai gái Mosuo gặp gỡ, cùng nhau nhảy các điệu múa truyền thống. Nếu chàng trai có cảm tình với cô gái, anh ta sẽ chủ động chạm tay mời nhảy. Chỉ khi cô gái cũng có tình cảm tương tự, cô mới chạm lại tay chàng trai để nhận lời. Sau đó, cô gái sẽ chọn chàng trai để "kết bạn một đêm". Nếu tình cảm thuận lợi, họ có thể tiếp tục mối quan hệ lâu dài hơn.

Trong "tẩu hôn", người đàn ông sẽ mang theo bánh bao, gậy và nón, đêm đêm cưỡi ngựa sang nhà cô gái ưng ý. Anh sẽ leo lên chiếc thang mà cô gái đã bắc sẵn để vào căn gác của cô. Hai người ở bên nhau suốt đêm, nhưng người con trai phải lặng lẽ về nhà trước khi gà gáy sáng. Chiếc nón treo ngoài cửa sổ là tín hiệu cho kẻ đến sau biết mà rút lui; chiếc gậy dùng để xua đuổi rắn rết hay hù dọa chó nhà, còn bánh bao là để "mua chuộc" lũ chó khỏi sủa.

Quyền tự chủ hoàn toàn thuộc về phụ nữ: cô gái có quyền đuổi hoặc không cho chàng trai leo vào gác của mình nếu không ưng ý. Họ cũng có quyền mở cửa cho chàng này đêm nay, và nếu chưa hài lòng thì "cấm cửa" để cho chàng khác lên gác vào đêm khác. Tuy nhiên, phụ nữ Mosuo hiếm khi quan hệ với hai người đàn ông trở lên cùng lúc và không thay đổi người tình quá thường xuyên. Họ nhìn nhận "cưới dạo" là một điều rất lãng mạn và đẹp đẽ, bởi nó không dựa trên tiền bạc, chuẩn mực xã hội hay áp lực gia đình, mà hoàn toàn xuất phát từ sự cảm mến và đồng thuận của cả hai.

Chế độ mẫu hệ: nơi phụ nữ là trụ cột quyền lực

Người dân bộ tộc Mosuo theo Phật giáo Tây Tạng và tuân thủ chế độ mẫu hệ. Phụ nữ là người quan trọng nhất, là trụ cột của gia đình và bộ tộc. Người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ nắm giữ quyền lực cao nhất, có quyền quyết định số mệnh của tất cả những người sống dưới một mái nhà. Họ kiểm soát tài chính, là chủ sở hữu hợp pháp đất đai, nhà ở và có toàn quyền trong việc nuôi dạy con cái. Họ được ví như "bà chúa gia đình", lo liệu mọi việc trong nhà. Khi muốn chuyển giao trách nhiệm, họ sẽ trao chìa khóa nhà kho (nơi chứa lương thực, nhu yếu phẩm) cho người kế vị, chính thức thông báo việc truyền lại quyền lực và tài sản.

Điểm đặc biệt và gây tò mò nhất của bộ tộc Mosuo là họ không tin vào mô hình gia đình truyền thống một vợ một chồng. Những đứa trẻ sinh ra sẽ được gia đình bên ngoại (mẹ và các chú bên mẹ) chăm sóc. Không một người đàn ông nào được chính thức trở thành cha của những đứa trẻ mà họ sinh ra. Người đàn ông không sống chung nhà, không phải cấp dưỡng hay chăm sóc con cái. Thay vào đó, các chú bên mẹ sẽ đảm nhận vai trò của người đàn ông trong gia đình, làm nhiệm vụ dạy dỗ đứa trẻ.

Trong ngôn ngữ của bộ tộc Mosuo, thậm chí không có từ nào mang ý nghĩa "chồng" hay "bố". Mọi đứa trẻ, bất kể giới tính, đều được chấp nhận và không có khái niệm "con ngoài giá thú". Không ai bận tâm hỏi cha của đứa trẻ là ai. Khi một cô gái đã có chồng (theo kiểu "tẩu hôn"), cô sẽ treo một đôi giày hoặc mũ đàn ông bên ngoài cửa sổ như để thông báo mình là "hoa đã có chủ".

Hệ thống xã hội này được củng cố bởi niềm tin sâu sắc rằng phụ nữ có nhiều khả năng hơn nam giới, cả về tinh thần và thể chất. Người Mosuo tin rằng tất cả mọi thứ quý giá trên thế giới đều đến từ phụ nữ, và tất cả các nam thần đều là thứ yếu bên nữ thần bảo trợ họ.

"Gia đình" là trên hết: sự ổn định trong một mối quan hệ khác biệt

Mặc dù việc phụ nữ không kết hôn và trẻ em không có cha có thể khiến nhiều người lầm tưởng rằng bộ tộc Mosuo không coi trọng cuộc sống gia đình, nhưng điều này hoàn toàn không đúng. Người Mosuo xem gia đình (theo cách của họ) là thứ quan trọng hơn mọi mối quan hệ khác.

Thực tế, họ sống một cuộc đời ổn định đáng ngạc nhiên, bởi không có ly hôn hay ly thân. Các gia đình nhiều thế hệ chung sống dưới một mái nhà có cuộc sống tình cảm cực kỳ ổn định. Phong tục "tẩu hôn" của họ cấm người cùng huyết thống và chỉ dựa trên sự đồng thuận của đôi bên, không được phép ép buộc. Khi tình cảm không còn, mối quan hệ sẽ chấm dứt một cách tự nhiên. Khi cô gái có thai, mối quan hệ giữa đôi nam nữ sẽ gắn bó hơn.

Với người Mosuo, mọi đứa con đều như nhau và không ai bận tâm xem cha của chúng là ai. Họ cùng nhau lao động, kiếm sống và vui chơi giải trí, không ai thích bàn tán về cuộc sống riêng tư của người khác.

Sự thay đổi từ du lịch

Từ sau thập niên 1970, với sự giúp đỡ của chính phủ, bộ tộc Mosuo dần trải qua những thay đổi. Mặc dù chế độ một vợ một chồng vẫn không tồn tại một cách chính thức, nhiều phụ nữ đã phát triển mối quan hệ gắn bó với một người đàn ông duy nhất.

Tuy nhiên, thông tin độc đáo về bộ tộc Mosuo đã thu hút lượng khách du lịch ngày càng lớn đến vùng đất này. Ngành công nghiệp du lịch đang dần dần tác động và làm thay đổi nền văn hóa lâu đời, độc đáo của họ.

Tổng hợp

PTH (SHTT)