Tretinoin: Dùng đúng thì sẽ là 'thần dược', dùng sai chẳng khác nào phá huỷ làn da

Nếu bạn biết đến Retinol là một loại Vitamin A có khả năng chống lão hoá, cải thiện sắc tố da hiệu quả thì bạn không thể bỏ qua 1 “người anh em" khác cùng họ Vitamin A nhưng lại có sức mạnh cực đỉnh không thua kém, đó là Tretinoin (hay còn gọi là Retin-A). Không phải tự nhiên mà Tretinoin lại trở thành loại thuốc kê đơn phổ biến tại Mỹ với hơn 1 triệu liều được bán ra vào năm 2018. Tuy nhiên thành phần này cũng dính vào nhiều tranh cãi vì những phản ứng phụ khi sử dụng.

Hầu hết các chuyên gia trong lĩnh vực làm đẹp, bác sĩ da liễu đều phải công nhận về hiệu quả của Tretinoin. Không chỉ cải thiện tông màu và sắc tố da, chống lão hóa mà Tretinoin còn được kê đơn để điều trị nếp nhăn sâu, thậm chí là mụn trứng cá.

Một số thông tin về Retin-A (Tretinoin)

- Loại chất: Vitamin A (acid)

- Tác dụng chính: Tăng sinh tế bào Collagen, chống oxy hóa.

- Ai nên sử dụng: Người đang gặp vấn đề về mụn trứng cá, nếp nhăn sâu và được bác sĩ kê đơn, chỉ định sử dụng.

- Tần suất sử dụng: Từ 2-3 lần/tuần phụ thuộc vào đơn của bác sĩ

- Có thể kết hợp với: Chất dưỡng ẩm, chống oxy hoá

- Không nên kết hợp với: Vitamin C, chất tẩy tế bào chết vật lý và hóa học, các công thức Retinoids khác.

Tretinoin là gì?

Tretinoin hay còn gọi là Retin-A, Retinoic Acid, là 1 dạng Vitamin A có tính acid. Tretinoin được phát hiện lần đầu tiên vào những năm 60s bởi Tiến sĩ Albert Kligman. Thực tế, Tretinoin lần đầu được ứng dụng chăm sóc da với khả năng điều trị mụn trứng cá, nhưng trong quá trình điều trị, Tretinoin lại được phát hiện có khả năng làm đầy nếp nhăn và chống lão hoá.

Bàn về nguyên nhân gây ra nếp nhăn trên da, có thể được giải thích như sau: Lớp biểu bì được tạo thành từ các hàng tế bào da xếp lớp, khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và các loại tia khác (UVA, UVB), các hàng tế bào trở nên vô tổ chức, bám chặt hơn vào bề mặt và giảm khả năng tái tạo, dẫn đến xuất hiện nếp nhăn. Ngoài ra, những áp lực từ môi trường bên ngoài hạn chế việc sản xuất Collagen, Elastin trong khi đây là những chất cung cấp “sức mạnh" cho các tế bào để nâng đỡ, duy trì khả năng đàn hồi của da.

Khác với Retinol cần thời gian để chuyển hóa thành Retinoic Acid rồi mới phát huy hiệu quả thì bản thân Tretinoin đã là Retinoic Acid rồi. Cho nên Tretinoin sẽ phản ứng với da ngay khi được thoa lên. Tretinoin thường được ví có sức mạnh hơn Retinol gấp 20 lần, cũng vì thế mà khi muốn sử dụng Tretinoin, bạn cần có bác sĩ kê đơn và theo dõi.

 Phản ứng thường thấy nhất sau khi thoa Tretinoin đó là tình trạng da kích ứng, mẩn đỏ, có bong tróc nhẹ. Tuy nhiên bạn có thể hiểu rằng Tretinoin đang “cố tình" làm vậy để nhanh chóng xóa sổ những tế bào da cũ, thúc đẩy sản sinh tế bào da mới và thay thế. Tretinoin thâm nhập vào các tế bào sừng bên ngoài của biểu bì, gây ra phản ứng loại bỏ các tế bào chết nằm trên bề mặt, làm tăng lưu lượng máu trong da và do đó, tăng tốc độ sao chép tế bào biểu bì mới và tổ chức collagen ở lớp hạ bì. Quá trình này cho phép làn da khỏe mạnh hơn, ít nếp nhăn hơn. Còn về tác dụng trị mụn, vì Tretinoin sẽ liên tục đẩy các tế bào chết đi, lỗ chân lông bạn sẽ thông thoáng hơn và về lý thuyết, điều này làm cho mụn khó hình thành hơn.

Tác dụng chính của Tretinoin

Tretinoin thúc đẩy quá trình chuyển hóa tế bào trên da dẫn đến những lợi ích sau:

- Giảm nếp nhăn

- Giảm viêm liên quan đến mụn trứng cá

- Giảm chứng tăng sắc tố

- Cải thiện kết cấu của da

- Tăng tổng hợp collagen

Tác dụng phụ của Tretinoin

Điều gây tranh cãi nhất xung quanh Tretinoin đó là những tác dụng phụ mà nó gây ra. Nếu bạn bắt đầu sử dụng Tretinoin, bạn nên loại bỏ hết các sản phẩm tẩy da chết vật lý, hóa học (kể cả AHA, BHA) và tập trung vào thói quen chăm sóc da nhẹ nhàng để da phục hồi nhanh hơn. Một thành phần khác cần tránh là Benzoyl Peroxide, chất thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, nhưng nếu sử dụng kết hợp với Tretinoin, cả hai tác dụng có thể triệt tiêu lẫn nhau hoặc gây ra phản ứng không mong muốn. Bên cạnh đó, bạn không cần thay đổi toàn bộ sản phẩm trong chu trình dưỡng da của mình nếu những sản phẩm này vẫn đang giúp ích, chỉ cần tránh những sản phẩm chứa cồn và hương liệu vì chúng có thể làm da mẫn cảm hơn.

Vào những ngày đầu sử dụng Tretinoin, tình trạng mẩn đỏ, bong tróc da sẽ xảy ra. Nhưng hãy nhớ rằng đây là dấu hiệu cho thấy Tretinoin đang hoạt động hiệu quả, vì thế hãy kiên trì sử dụng. Một chu trình chăm sóc da bổ sung nhiều độ ẩm (Hyaluronic Acid) hoặc phục hồi da (B5, tinh chất rau má) được ưu tiên hơn cả khi bạn muốn sử dụng Tretinoin.

Vậy nên sử dụng Retinol hay Tretinoin?

 - Retinol cần có thời gian để chuyển hóa thành dạng acid. Khi tồn tại ở dạng acid, retinol mới thực sự phát huy hết được tác dụng của mình trên da. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh Retinol không thể chuyển hóa 100% thành acid được.

- Khác với Retinol, Tretinoin là acid sẵn rồi vì thế chúng sẽ phát huy công dụng mạnh hơn hẳn khi thoa trên da. Điều này đồng nghĩa với việc Tretinoin dễ gây kích ứng cũng như các tác dụng phụ khác trên da cao hơn Retinol

- Nếu bạn muốn da có hiệu ứng căng mọng, bóng bẩy, ngăn chặn một số dấu hiệu lão hóa và da bạn cũng không phải điều trị vấn đề gì đặc biệt thì Retinol là sự lựa chọn thiết thực nhất.

- Đối với những vấn đề như mụn trứng cá, mụn đầu đen, các vấn đề về sắc tố và nếp nhăn sâu hơn, Tretinoin sẽ mang lại cho bạn nhiều hiệu quả hơn. Tuy nhiên đối với Tretinoin, bạn tuyệt đối không nên tự mua sử dụng mà phải có bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia kê đơn và theo dõi.

*Lưu ý:

- Phụ nữ có thai không sử dụng Tretinoin

- Phần lớn các loại Tretinoin được bán trong nhà thuốc, các cơ sở làm đẹp được cấp phép

- Sử dụng Tretinoin và nồng độ bao nhiêu cần có sự kê đơn và theo dõi của bác sĩ/chuyên gia da liễu. Tuyệt đối không tự ý mua sử dụng