Sinh viên đòi hoàn học phí vì giáo sư dùng AI soạn bài giảng

Mới đây, Ella Stapleton, sinh viên năm cuối tại Đại học Northeastern (Mỹ), đã nộp đơn khiếu nại lên nhà trường sau khi phát hiện giáo sư bộ môn sử dụng AI để soạn bài giảng và làm slide thuyết trình. Trong một tài liệu giảng dạy, cô phát hiện đoạn văn vẫn còn nguyên lệnh dành cho chatbot: “mở rộng tất cả các phần, hãy cụ thể và chi tiết hơn”, kèm theo danh sách gợi ý thông tin cho AI.

Stapleton tiếp tục kiểm tra các slide thuyết trình và phát hiện nhiều lỗi bất thường như chính tả sai, chữ bị méo, hình ảnh cơ thể người bị bóp méo – những đặc điểm thường thấy ở nội dung do AI tạo ra. Cô cho rằng đây là hành vi thiếu chuyên nghiệp, đặc biệt khi vị giáo sư lại cấm sinh viên sử dụng AI trong học tập.

Stapleton yêu cầu hoàn trả gần 8.000 USD học phí cho khóa học. Tuy nhiên, đề nghị này không được nhà trường chấp thuận.

Trước những bằng chứng rõ ràng từ Stapleton, vị giáo sư thừa nhận bản thân đã quá tin tưởng vào kết quả do ChatGPT tạo ra nên không kiểm tra kỹ trước khi sử dụng trong giảng dạy.

Sau khi sự việc xảy ra, Đại học Northeastern đã chỉnh sửa một số quy định về sử dụng AI. Cụ thể, trường vẫn cho phép sử dụng AI trong hoạt động học thuật, nhưng yêu cầu người dùng phải chú thích rõ ràng nội dung do AI tạo và có trách nhiệm kiểm tra để tránh sai sót hoặc thông tin không chính xác.

Không chỉ tại Northeastern, nhiều trường khác cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Một sinh viên từng học tại Đại học Southern New Hampshire cho biết cô đã chuyển trường sau khi hai giảng viên để lộ các lệnh ChatGPT trong phần nhận xét bài luận. Cô nghi ngờ rằng giảng viên không thực sự đọc bài làm mà chỉ dựa vào phản hồi từ AI để chấm điểm, dù giảng viên hoàn toàn phủ nhận điều này.

Song song với việc giáo viên bị phát hiện sử dụng AI, nhiều báo cáo gần đây cho thấy sinh viên đang lạm dụng ChatGPT để làm hầu hết các bài tập. Theo tạp chí TechSpot, một số khảo sát cho thấy phần lớn sinh viên từng sử dụng công cụ AI trong học tập – từ việc tìm ý tưởng, lập dàn bài đến việc tạo nguyên văn bài làm và nộp trực tiếp.

Một số sinh viên cố gắng chỉnh sửa bài viết của AI bằng cách thêm từ hoặc viết lại vài đoạn. Tuy nhiên, không ít trường hợp vẫn sao chép nguyên văn mà không đọc lại, dẫn đến việc để sót các cụm từ như “Là một trí tuệ nhân tạo, tôi được lập trình để...”. Những chi tiết này khiến giảng viên dễ dàng nhận ra bài viết không phải do sinh viên tự viết.

Nhiều giáo viên cho biết bài làm dùng AI thường có văn phong quá trôi chảy, hầu như không sai ngữ pháp, nhưng lại thiếu chiều sâu, thông tin đôi khi sai lệch hoặc không phù hợp với yêu cầu của đề bài.

Nhiều người lo ngại việc quá phụ thuộc vào AI sẽ khiến học sinh đánh mất khả năng tư duy độc lập. Gần đây, một video dài gần 10 phút của giáo viên tiếng Anh lớp 10 tại Mỹ đã lan truyền trên TikTok, trong đó người này cho biết sẽ nghỉ dạy vì quá thất vọng. Cô cho rằng nhiều học sinh không còn khả năng đọc hiểu mà chỉ dựa vào phần mềm đọc hộ, hoặc dùng AI để trả lời cả những câu hỏi đơn giản. Khi được yêu cầu làm bài viết tay, một số em còn phản ứng gay gắt, không hợp tác.

Một giáo viên khác chia sẻ, trong lớp của cô, học sinh dùng ChatGPT để trả lời câu hỏi yêu cầu nêu quan điểm cá nhân – điều cho thấy các em đang mất dần khả năng tự suy nghĩ và hình thành ý kiến độc lập.

Tuy nhiên, việc phát hiện bài làm do AI tạo ra không hề dễ dàng. Một nghiên cứu tại một trường đại học ở Anh năm 2023 cho thấy các giảng viên chỉ phát hiện được khoảng 3% số bài viết do ChatGPT tạo ra. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho các cơ sở giáo dục trong việc kiểm soát gian lận và duy trì chất lượng học thuật trong bối cảnh AI phát triển nhanh chóng.

Theo Thái Sơn (SHTT)