Người dùng điện thoại thông minh làm gì để đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân?

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, điện thoại thông minh đã trở thành một vật bất ly thân đối với mỗi người bởi vì nó chứa rất nhiều thông tin quan trọng như tài khoản ngân hàng, hình ảnh cá nhân, tin nhắn riêng tư, mật khẩu, lịch sử duyệt web,…

Vì vậy việc giữ cho điện thoại thông minh không bị tin tặc xâm nhập, đánh cắp các thông tin quan trọng hoặc xâm phạm của người lạ là điều hết sức cần thiết đối với người dùng.

Sau đây là 5 cách đơn giản mà người dùng cần áp dụng để đảm bảo an toàn cho điện thoại thông minh, cho dù đó là điện thoại mới được lấy ra khỏi hộp hay điện thoại mà người dùng đã sử dụng trong nhiều năm.

1. Sử dụng các bản cập nhật phần mềm và bản vá bảo mật

Khi mua một chiếc điện thoại thông minh mới, cho dù đó là điện thoại thông minh sử dụng hệ điều hành Android hay iOS của Apple thì một trong những điều đầu tiên người dùng nên làm là tải xuống bản cập nhật phần mềm mới nhất cho hệ điều hành.

Các bản cập nhật phần mềm mới nhất này sẽ khắc phục các lỗ hổng bảo mật trong hệ điều hành. Vì vậy, cập nhật các bản phần mềm mới nhất là cách tốt nhất để ngăn chặn bọn tội phạm mạng khai thác các lỗ hổng bảo mật. Thông thường, việc cập nhật phần mềm mới rất dễ dàng vì điện thoại thông minh sẽ gửi thông báo rằng bản cập nhật đã sẵn sàng để người dùng tải xuống và cài đặt.

Người dùng cũng nên cập nhật các ứng dụng trên điện thoại thông minh của mình với các bản cập nhật bảo mật mới nhất vì cũng như với chính điện thoại, việc sử dụng phiên bản mới nhất của ứng dụng sẽ giúp cho thiết bị của người dùng được an toàn hơn.

2. Bảo mật điện thoại bằng mật khẩu, mã PIN hoặc các tính năng bảo mật sinh trắc học

Hiện nay nhiều người khi sử dụng điện thoại thông minh vẫn không sử dụng các biện pháp cơ bản nhất để giữ an toàn cho dữ liệu như cài đặt mật khẩu, mã PIN hoặc các phương pháp bảo mật sinh trắc học khác.

Mặc dù như vậy sẽ thuận tiện cho việc sử dụng điện thoại mà không cần phải nhập mật khẩu hoặc nhập mã PIN nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc bất kỳ ai cũng có thể xem nội dung và truy cập vào tất cả các dữ liệu cá nhân trên điện thoại của người dùng khi có cơ hội.

Trong trường hợp điện thoại của bạn bị đánh cắp thì vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn vì bọn tội phạm sẽ lấy tất cả dữ liệu cá nhân và tìm cách trục lợi từ dữ liệu đó.

Vì vậy, một trong những điều quan trọng người dùng có thể làm để giúp bảo vệ điện thoại của mình là bảo mật điện thoại bằng mật khẩu, mã PIN hoặc xác minh sinh trắc học, tất cả những điều này có thể giúp ngăn chặn những kẻ xâm nhập vào dữ liệu cá nhân nếu điện thoại chẳng may bị đánh cắp.

Đối với bảo mật bằng mật khẩu, một điều mà người dùng cần lưu ý là mỗi ứng dụng nên được bảo mật bằng một mật khẩu riêng. Và những mật khẩu đó không được giống với mật khẩu dùng khóa màn hình điện thoại.

3. Sử dụng xác thực đa yếu tố cho các ứng dụng

Mặc dù việc bảo mật bằng mật khẩu đóng vai trò rất quan trọng để giữ an toàn cho các tài khoản và dữ liệu cá nhân trong điện thoại thông minh nhưng tin tặc vẫn có thể sử dụng nhiều cách khác nhau để lấy mật khẩu.

Đó là lý do tại sao người dùng nên bảo mật các tài khoản trên điện thoại thông minh của mình bằng xác thực đa yếu tố (Multifactor authentication: MFA). MFA là một công nghệ bảo mật yêu cầu nhiều phương pháp xác thực từ các danh mục thông tin độc lập để xác minh danh tính của người dùng cho một lần đăng nhập hoặc giao dịch.

Trong trường hợp bằng cách nào đó mật khẩu của người dùng bị đánh cắp, kẻ tấn công sẽ không thể truy cập trực tiếp vào tài khoản vì người dùng sẽ nhận được cảnh báo hỏi xem có phải họ là người đã truy cập nó hay không.

Nếu người dùng không phải là người đang đăng nhập thì phải ngay lập tức đăng nhập vào ứng dụng và thay đổi mật khẩu đồng thời đăng xuất khỏi bất kỳ ứng dụng nào khác từ trình duyệt của mình.

Trong nhiều tình huống, để xác minh danh tính của người dùng khi đăng nhập hoặc khi thực hiện các giao dịch nhạy cảm, phía cung cấp dịch vụ sẽ gửi mã OTP qua số điện thoại để xác nhận hệ thống. Đây cũng là một thành phần của kỹ thuật xác thực đa yếu tố.

Mục tiêu của MFA là tạo ra một lớp bảo vệ khiến người thứ 3 khó tiếp cận mục tiêu hơn, chẳng hạn như vị trí thực, thiết bị máy tính, mạng hoặc cơ sở dữ liệu. Nếu một yếu tố bị xâm phạm hoặc bị phá vỡ, kẻ tấn công vẫn có ít nhất một hoặc nhiều rào cản cần phá vỡ trước khi đột nhập thành công mục tiêu.

Mặc dù MFA cung cấp một lớp bảo vệ bổ sung tuyệt vời cho điện thoại thông minh và tài khoản, giúp người dùng nâng cao khả năng bảo mật nhưng vẫn không thể bảo đảm an toàn tuyệt đối 100%.

4. Chỉ tải xuống các ứng dụng và bản cập nhật từ các nguồn đáng tin cậy

Bất kể người dùng sở hữu loại điện thoại thông minh nào thì việc tải xuống một số ứng dụng trong quá trình sử dụng là điều không tránh khỏi. Các chuyên gia bảo mật khuyến cáo rằng, nếu người dùng sở hữu iPhone thì nơi tốt nhất để tải xuống ứng dụng là Apple App Store, trong khi nếu người dùng sở hữu điện thoại Android thì nơi tốt nhất đó là Google Play Store.

Bên cạnh nhiều ứng dụng miễn phí thì một số ứng dụng cần phải trả phí hoặc thực hiện đăng ký tài khoản để sử dụng. Vì vậy, một số người dùng đã tải xuống các ứng dụng từ các nguồn miễn phí, không đáng tin cậy. Điều này sẽ gây mất an toàn cho điện thoại thông minh vì bất kỳ phiên bản miễn phí nào của các ứng dụng này sẽ không đến từ cửa hàng chính thức mà là từ trang web của bên thứ 3.

Những kẻ lừa đảo và tội phạm mạng biết rằng mọi người muốn có các phiên bản miễn phí của nhiều ứng dụng phổ biến. Những kẻ lừa đảo sẽ quảng bá các trang web mà chúng sở hữu trong tìm kiếm và thậm chí kẻ lừa đảo còn mua quảng cáo để quảng bá các trang web độc hại của chúng. Các trang web giả có thể trông gần giống với trang thật, đồng thời cung cấp khả năng tải xuống ứng dụng mà người dùng đang tìm kiếm.

Tuy nhiên, các trang web tải xuống của bên thứ 3 sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro, các tin tặc sẽ lợi dụng nó để đánh cắp mật khẩu người dùng. Dù bằng cách nào, việc tải xuống các ứng dụng từ các nguồn không đáng tin cậy có thể khiến điện thoại thông minh của người dùng bị tin tặc tấn công.

Một cách khác mà các tin tặc dùng để đánh cắp mật khẩu người dùng đó là phát tán các email lừa đảo. Theo đó, các email lừa đảo này sẽ đưa ra cảnh báo không đúng về các ứng dụng để khuyến cáo người dùng tải xuống các bản cập nhật mới do tin tặc cung cấp trong đó chứa các phần mềm độc hại.

Thông thường, các bản cập nhật mới, hợp pháp do các nhà phát triển ứng dụng cung cấp sẽ không bao giờ cung cấp cho người dùng qua email mà nó sẽ được thông báo qua một cửa sổ bật lên để người dùng kiểm tra và tải về.

Mặc dù các cửa hàng ứng dụng chính thức an toàn hơn các trang web của bên thứ 3 nhưng trong nhiều trường hợp các tin tặc sẽ vượt qua các biện pháp bảo vệ của cửa hàng ứng dụng để đánh lừa người dùng nhằm đánh cắp thông tin. Vì vậy, các chuyên gia bảo mật khuyến cáo người dùng nên chú ý đến những gì mà mình tải xuống.

5. Hãy cẩn thận về những mạng không dây mà người dùng kết nối và cân nhắc sử dụng mạng riêng ảo

Mặc dù nhiều điểm truy cập mạng không dây miễn phí như Wi-Fi là hợp pháp nhưng chúng không tránh khỏi những rủi ro về quyền riêng tư. Bản chất của các mạng Wi-Fi công cộng là cho phép tất cả mọi người đều có thể sử dụng, tuy nhiên dữ liệu được truyền trên đó không an toàn như trên mạng gia đình hoặc mạng nội bộ của công ty.

Mặt khác, trong nhiều trường hợp tin tặc sẽ thiết lập mạng Wi-Fi miễn phí của riêng chúng ở những địa điểm đông đúc, cho phép mọi người kết nối, sau đó dò tìm các dữ liệu được truyền đi, khiến tên đăng nhập, mật khẩu, tài khoản ngân hàng và thông tin cá nhân khác của người dùng bị đánh cắp.

Việc kết nối với mạng Wi-Fi công cộng cũng là điều bình thường đối với mọi người, tuy nhiên, người dùng nên lưu ý đến những rủi ro khi thực hiện các giao dịch ngân hàng, tốt nhất không nên đăng nhập vào tài khoản ngân hàng hoặc trao đổi các thông tin, hình ảnh nhạy cảm khi sử dụng các mạng Wi-Fi công cộng. Bởi vì nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân khi truy cập vào các mạng Wi-Fi công cộng rất cao

Đây cũng chính là điểm mà nhiều người dùng muốn chuyển sang sử dụng mạng riêng ảo (Virtual Private Network: VPN). VPN là một công nghệ mạng giúp tạo kết nối mạng an toàn khi tham gia vào mạng công cộng như Internet hoặc mạng riêng do một nhà cung cấp dịch vụ sở hữu. Nhờ đó có thể giúp thực hiện tốt hơn việc bảo vệ dữ liệu người dùng, đặc biệt là các thông tin, dữ liệu quan trọng khi truy cập vào Internet./.

Theo Phan Văn Hòa (Báo Nghệ An)